Angst is normaal als je bang bent voor iets echt gevaarlijks. Maar bij een angststoornis ben je bang voor niets. Deze angst is erg en belemmert je dagelijkse leven.
Je kunt hartkloppen, zweten, voelen dat je duizelig bent, trillen, spieren spannen, niet kunnen slapen en moeite hebben met concentreren.
Kerninzichten
- Angststoornissen komen vaak voor, zo’n 29% van de Nederlanders heeft of heeft wel eens een angststoornis gehad.
- Vrouwen hebben een grotere kans op het ontwikkelen van angststoornissen dan mannen.
- Biologische factoren, stress en trauma kunnen bijdragen aan het ontstaan van angststoornissen.
- Angstaanvallen kunnen gepaard gaan met lichamelijke symptomen als hartkloppingen, zweten en duizeligheid.
- Levensstijlfactoren zoals cafeïne, alcohol en weinig beweging kunnen angstklachten verergeren.
Wat is een angststoornis?
Een angststoornis is een psychische aandoening. Het maakt iemand erg bang, vaak zonder reden. Deze angst beïnvloedt het dagelijks leven negatief.
De angst kan werk en relaties beïnvloeden. Het maakt het moeilijk om normaal te functioneren.
Lichamelijke klachten en gedragsveranderingen
Er zijn lichamelijke symptomen zoals hartkloppingen en zweten. Ook kan iemand duizelig worden of maagklachten krijgen.
Er kunnen gedragsveranderingen zijn. Zo kan iemand bepaalde situaties vermijden.
Angst die niet in verhouding staat tot de situatie
De angst is vaak niet logisch. Iemand weet dat de angst niet terecht is. Maar ze kunnen er niets aan doen.
| Symptomen angststoornis | Gedragsaanpassingen |
|---|---|
| – Hartkloppingen – Zweten – Duizeligheid – Maagklachten |
– Vermijden van angstwekkende situaties – Sociale isolatie – Beperken dagelijkse activiteiten |
“De angst beïnvloedt het dagelijks functioneren op het gebied van werk, studie, sociale activiteiten en relaties.”
Symptomen van verschillende angststoornissen
Er zijn verschillende soorten angststoornissen. Elk heeft zijn eigen symptomen. Deze omvatten de paniekstoornis, sociale fobie, gegeneraliseerde angststoornis, agorafobie en specifieke fobieën.
De paniekstoornis is gekend door plotselinge paniekaanvallen. Deze aanvallen zijn vaak zonder duidelijke reden. Het kan leiden tot een leven in angst voor nieuwe aanvallen.
De sociale fobie maakt je bang voor sociale situaties. Mensen met deze stoornis voelen zich vaak onzeker. Ze zijn bang voor negatieve beoordelingen en kunnen lichamelijke klachten zoals zweten en trillen ervaren.
- De gegeneraliseerde angststoornis is gekenmerkt door overmatig piekeren. Dit gaat over allerlei dingen in het dagelijks leven.
- Agorafobie brengt angst met zich mee voor openbare plekken. Patiënten proberen deze plekken vaak te vermijden.
- Specifieke fobieën zijn gericht op bepaalde objecten of situaties. Bijvoorbeeld, angst voor spinnen, hoogtes of vliegtuigen.
Angststoornissen kunnen lichamelijke en emotionele klachten veroorzaken. Denk aan hartkloppingen en rusteloosheid. Het is belangrijk deze te herkennen en hulp te zoeken.
“Verschillende angststoornissen hebben elk hun eigen karakteristieke symptomen, waardoor een goede diagnose en aangepaste behandeling essentieel is.”
Paniekstoornis symptomen
Een paniekstoornis heeft regelmatige paniekaanvallen zonder een duidelijke reden. Tijdens deze aanvallen voelen mensen een snelle hartslag, zweten, en kunnen ze duizelig worden. Soms voelen ze zelfs dat ze doodgaan.
Deze aanvallen zijn erg bang en kunnen iemand beangstigend maken.
Paniekaanvallen zonder duidelijke oorzaak
De paniekstoornis is gekend om zijn plotselinge en onverwachte aanvallen. Deze aanvallen kunnen overkomen in situaties die er veilig uitzien. Dan voelen mensen plotseling een grote angst en lichamelijke klachten.
Angst voor nieuwe paniekaanvallen
Na een paniekaanval voelen mensen met een paniekstoornis vaak angst voor de volgende aanval. Ze proberen sommige situaties of plekken te vermijden. Dit vermijdingsgedrag kan hun dagelijkse leven en kwaliteit van leven beïnvloeden.
Ongeveer 2 tot 3 procent van de Nederlanders heeft een paniekstoornis. Vrouwen krijgen deze stoornis vaker dan mannen, met een verhouding van 2 op 1. Gelukkig werken cognitieve gedragstherapie en medicijnen vaak goed.
Sociale fobie symptomen
Sociale fobie is een angststoornis die mensen bang maakt voor sociale situaties. Ze zijn bang om fouten te maken of slecht beoordeeld te worden. Dit leidt vaak tot het vermijden van sociale contacten.
Door dit vermijden, kunnen mensen zich sociaal geïsoleerd voelen. Dit kan zelfs leiden tot depressie.
Angst en vermijding van sociale situaties
De angst voor sociale situaties is een groot kenmerk van sociale fobie. Mensen voelen zich erg onzeker bij feestjes, presentaties of het ontmoeten van nieuwe mensen. Deze angst kan zo sterk zijn dat ze liever helemaal weg blijven.
Lichamelijke reacties zoals zweten en trillen
Er zijn ook lichamelijke symptomen bij sociale fobie. Mensen kunnen last hebben van hartkloppingen, zweten, trillen en blozen. Deze reacties komen door de angst.
Deze symptomen maken sociale situaties nog moeilijker. Sociale fobie begint vaak in de puberteit. Het kan grote problemen veroorzaken in het dagelijks leven.
Het is belangrijk om snel te handelen als je merkt dat je sociale fobie hebt. Zo kan je angst verminderen en je leven verbeteren.
“Sociale fobie kan leiden tot vermijden van sociale situaties, resulterend in sociaal isolement en mogelijk depressiviteit.”
Gegeneraliseerde angststoornis symptomen
Je piekert veel over allerlei dingen bij een gegeneraliseerde angststoornis. Je maakt je al druk over situaties die nog niet eens zijn. Je kunt deze gedachten moeilijk stoppen.
Je slaapt slecht en hebt behoefte aan geruststelling van anderen.
Overmatig piekeren over verschillende zaken
Je piekert over veel onderwerpen, zoals gezondheid en financiën. Je maakt je bezorgd over situaties die nog niet zijn gebeurd. Dit is moeilijk te stoppen.
Je slaap en concentratie kunnen hierdoor problemen hebben.
In 2016 hadden 190.400 mensen in Nederland een gegeneraliseerde angststoornis. Vrouwen hebben 1,5 keer meer kans dan mannen. De eerste symptomen ontstaan vaak rond de 20 jaar.
Erfelijke factoren en stress zijn belangrijk voor het ontstaan. Cognitieve gedragstherapie en medicatie helpen om beter te worden.
Laat een gegeneraliseerde angststoornis onbehandeld, dan kan het je leven beïnvloeden. Het is belangrijk om hulp te zoeken.
Agorafobie
Agorafobie is een angststoornis. Het gaat om een sterke angst voor bepaalde openbare plekken. Mensen voelen zich hier niet veilig of in controle.
Ze vermijden deze plekken. Dit kan leiden tot een kleinere wereld en sociale isolatie.
Angst voor openbare plekken en situaties
De angst voor openbare plekken is een kenmerk van agorafobie. Mensen zijn bang voor plekken waar ze niet makkelijk weg kunnen of hulp kunnen krijgen.
Enkele voorbeelden zijn:
- Reizen met het openbaar vervoer
- Verblijven in gesloten ruimtes zoals winkels of theaters
- Lang in de rij staan
- Alleen buitenshuis zijn
Vermijding van deze situaties
Mensen met agorafobie vermijden deze situaties. Ze blijven liever thuis. Ze gaan liever niet naar openbare gelegenheden.
Ze kiezen voor de auto in plaats van het openbaar vervoer. Dit kan leiden tot een kleinere wereld. Ze voelen zich eenzaam en afhankelijk.
Agorafobie komt vaak samen met paniekstoornis. De angst voor openbare plekken kan leiden tot paniekaanvallen. Dit versterkt de angst.
Behandeling zoals cognitieve gedragstherapie kan helpen. Het kan de angsten overwinnen.
Specifieke fobie
Een specifieke fobie is een grote angst voor iets specifieks, zoals bloed of dieren. Deze angst is vaak erg groot vergeleken met het echte gevaar. Het zorgt ervoor dat de persoon erg bang wordt bij het zien van hetgeen hij of zij vrezen.
Ongeveer 8% van de Nederlanders krijgt in hun leven een specifieke fobie. Vrouwen zijn hier meer vatbaar voor dan mannen. Deze fobie begint vaak vroeg, voordat iemand 10 jaar is.
Intense angst voor bepaalde voorwerpen of situaties
De angst bij een specifieke fobie is erg groot en onredelijk. Het kan leiden tot paniek bij het zien van het voorwerp of de situatie. Alleen maar denken aan het voorwerp of de situatie kan al angst oproepen.
- Er zijn veel fobieën, zoals angst voor hoogte, vliegen, of dieren.
- Deze angst kan het dagelijks leven beïnvloeden.
- Sommigen kunnen moeite hebben om buiten huis te komen door angst voor het voorwerp of de situatie.
De angst bij een specifieke fobie is erg echt, maar vaak niet in verhouding met het gevaar. Het kan echter de levenskwaliteit aanzienlijk beïnvloeden.
“Een specifieke fobie ontwikkelt zich meestal in de vroege kinderjaren, vaak voor de leeftijd van 10 jaar.”
Er zijn behandelingen voor specifieke fobieën, zoals therapie en medicijnen. Het is belangrijk om hulp te zoeken om de angst te verminderen en het leven beter te maken.
Symptomen van angst: herken de signalen
Angst is erg gewoon en kan op verschillende manieren voorkomen. Veel mensen voelen lichamelijke dingen zoals een bonzend hart, zweet en duizeligheid. Ook voelen ze emotionele dingen zoals zenuwen, rusteloos zijn en negatieve gedachten. Dit kan duiden op een angststoornis, waarbij de angst te veel is en het dagelijks leven stoort.
Lichamelijke signalen van angst
Als iemand bang is, kan zijn lichaam allerlei dingen doen. Er zijn veel lichamelijke symptomen:
- Snelle hartslag en hartkloppingen
- Transpireren
- Spierspanningen
- Duizeligheid of een licht gevoel in het hoofd
- Moeite met ademhalen
- Maagkrampen of diarree
Emotionele signalen van angst
Angst kan ook emotionele klachten brengen. Deze zijn onder andere:
- Gevoelens van nervositeit en rusteloosheid
- Negatieve gedachten en het gevoel de controle te verliezen
- Angst voor specifieke situaties of objecten
- Vermijdend gedrag om angst te vermijden
Het herkennen van deze lichamelijke en emotionele signalen is belangrijk. Het helpt om een angststoornis te herkennen en de juiste behandeling te vinden.
“Angst is een normale en gezonde emotie, maar wanneer het buitensporig wordt en het dagelijks functioneren belemmert, kan het wijzen op een angststoornis.”
Hyperventilatie bij een paniekaanval
Een paniekaanval kan leiden tot hyperventilatie. Dit betekent dat je te snel en te diep ademhaalt. Dit verstoort de balans in je lichaam. Je kunt dan duizelig worden, tintelingen voelen en het gevoel krijgen dat je geen lucht haalt.
Normaal adem je ongeveer 10 keer per minuut. Meer dan 20 keer per minuut zonder inspanning betekent hyperventilatie. Deze snelle ademhaling kan veel problemen veroorzaken. Denk aan:
- Ademhalingsklachten (kortademigheid, beklemmend gevoel op de borst)
- Hartklachten (hartkloppingen, pijn op de borst)
- Krampklachten (spierstijfheid, tintelingen)
- Centrale zenuwstelselklachten (duizeligheid, flauwvallen)
- Maag-darmklachten (misselijkheid, buikpijn)
- Algemene klachten (gespannenheid, angst, vermoeidheid)
Deze symptomen kunnen je erg bang maken. Ze kunnen je denken dat je ernstig ziek bent. Gelukkig kan bewust en gecontroleerd ademen helpen. Dit betekent dat je langer uitademt dan inademt. Dit kan de hyperventilatie stoppen en je helpen tot rust te komen.
“Hyperventilatie kan leiden tot diverse klachten en symptomen, waaronder ademhalingsklachten, hartklachten, krampklachten, centrale zenuwstelselklachten, maag-darmklachten en algemene klachten.”
Om je angst te verminderen, is het belangrijk om de klachten te begrijpen. Het herkennen van stress en spanning kan je helpen. ADEMHALINGSGIMNASTIEK is ook een goede manier om hyperventilatieklachten te verminderen.
Als de hyperventilatie niet beter wordt, is het misschien slim om hulp te zoeken. Een psycholoog of fysiotherapeut kan je helpen. Ze kunnen je ondersteunen en je leren hoe je met de klachten om te gaan.
Oorzaken van paniekaanvallen
Er zijn veel factoren die paniekaanvallen kunnen veroorzaken. Onderzoek wijst uit dat erfelijkheid, biologie en omgeving meespelen. Dit kan leiden tot een paniekstoornis.
Erfelijke factoren
Kinderen van ouders met een paniekstoornis hebben een verhoogde kans om hetzelfde te krijgen. Vrouwen krijgen drie keer vaker een paniekstoornis dan mannen.
Disbalans in neurotransmitters
Storingen in neurotransmitters zoals serotonine en adrenaline kunnen paniekaanvallen veroorzaken. Cafeïne, alcohol en drugs maken de situatie slechter door de reacties in het lichaam.
Stressvolle situaties
Angstige omgevingen kunnen het risico op paniekaanvallen verhogen. Gebeurtenissen zoals trauma’s, veranderingen of gezondheidsproblemen kunnen ook leiden tot paniek.
Stress en vermoeidheid zijn belangrijke oorzaken van paniekaanvallen. Eerdere aanvallen kunnen leiden tot meer zorgen en het vermijden van situaties. Dit kan een paniekstoornis veroorzaken.
Als paniekaanvallen vaak of erg zijn, is hulp nodig. Dit kan bij Arkin Preventie of de huisarts.
Tips bij een paniekaanval
Als je een paniekaanval krijgt, is het goed om te weten dat het veilig is. Het komt vanzelf weer goed. Er zijn tips die je helpen om paniek te verminderen en je te kalmeren.
- Breng je ademhaling onder controle. Adem diep en rustig in en uit. Dit helpt je zenuwstelsel te kalmeren.
- Zoek een rustige plek op. Ga naar een plek waar je rustig kunt zijn. Verwijder je van drukke plekken.
- Zoek afleiding. Denk aan iets dat je leuk vindt. Dit helpt je gedachten af te leiden.
- Praat erover. Vertel aan iemand die je vertrouwt hoe je je voelt. Dit kan helpen.
Probeer niet weg te rennen van situaties die je bang maken. Dat kan je angst alleen maar groter maken. Door te oefenen, leer je beter omgaan met paniekaanvallen.
| Tip | Uitleg | Effectiviteit |
|---|---|---|
| Ademhaling onder controle brengen | Diep en rustig in- en uitademen kalmeert je zenuwstelsel | Hoog |
| Rustige plek opzoeken | Zoek een rustige plek, ver weg van drukte | Gemiddeld |
| Afleiding zoeken | Denk aan iets leuk, om je gedachten af te leiden | Hoog |
| Erover praten | Vertel aan iemand dat je vertrouwt hoe je je voelt | Hoog |
Paniekaanvallen zijn te behandelen. Met de juiste aanpak en oefening leer je er mee om te gaan. Blijf geduldig en blijf tips bij paniekaanval volgen.
“Acceptatie en erkenning zijn belangrijk om paniekaanvallen te overwinnen. Het is goed om te weten dat ze niet gevaarlijk zijn, maar een tijdelijke reactie van je lichaam.”
Voorkomen van paniekaanvallen
Het is erg belangrijk om te werken aan het voorkomen van paniekaanvallen. Dit helpt om de invloed op je leven te beperken. Doe regelmatig ademhalingsoefeningen en probeer stress te verminderen. Zo verklein je de kans op nieuwe aanvallen.
Ademhalingsoefeningen
Ademhalingsoefeningen zijn erg nuttig om kalm te blijven bij stress. Adem langzaam in via je neus en uit via je mond. Dit helpt je hartslag en bloeddruk te verlagen. Zo kun je een paniekaanval voorkomen.
- Adem langzaam in via je neus en uit via je mond
- Focus op je ademhaling en laat andere gedachten los
- Herhaal deze oefening enkele minuten per dag
Stressvermindering
Stress verminderen is ook erg belangrijk. Stress kan een grote aanleiding zijn voor paniekaanvallen. Probeer stress te verminderen door:
- Voldoende te slapen en te ontspannen
- Regelmatig te bewegen en aan sport te doen
- Mindfulness-oefeningen te doen
- Je grenzen aan te geven en nee te leren zeggen
Als je zelf niet uitkomt, kan een psycholoog helpen. Ze kunnen je begeleiden bij het aanpakken van stress en angst.
“Stress wordt beschouwd als een van de belangrijkste triggers voor paniekaanvallen.”
Behandeling van angststoornissen
Er zijn veel manieren om angst te behandelen. De beste methode is cognitieve gedragstherapie (CGT). Hier leer je op een andere manier te denken en te handelen. Zo kun je angst verminderen of overwinnen.
PsyQ biedt ook online behandelingen aan. Je kunt hier thuis aan je angst werken. Dit is handig omdat je je planning zelf bepaalt en je anoniem kunt zijn.
Soms krijg je ook medicijnen zoals antidepressiva. Dit is vooral nodig als je ook depressief bent of te veel alcohol drinkt.
Welke behandeling het beste bij je past, beslis je samen met een professional. Beide soorten behandelingen worden door de zorgverzekering vergoed. Dit maakt hulp makkelijk toegankelijk.
Cognitieve gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie is erg effectief tegen angst. Je leert hierbij om anders te denken en te handelen. Zo kun je angst minder of helemaal overwinnen.
Online behandelingen
PsyQ biedt ook online behandelingen aan. Je kunt hier thuis aan je angst werken. Dit is handig omdat je je planning zelf bepaalt en je anoniem kunt zijn.
Cognitieve gedragstherapie is een veelgebruikte en wetenschappelijk bewezen effectieve behandelmethode voor angststoornissen.”
| Behandeling | Effectiviteit | Voordelen |
|---|---|---|
| Cognitieve gedragstherapie | Zeer effectief |
|
| Online behandelingen | Effectief |
|
| Medicatie | Effectief bij comorbiditeit |
|
Conclusie
Angststoornissen zijn complexe aandoeningen. Ze veroorzaken overmatige, irrationele angst. Dit kan het dagelijks leven ernstig belemmeren.
Er zijn verschillende typen angststoornissen. Denk aan paniekstoornis, sociale fobie en agorafobie. Elk heeft zijn eigen symptomen.
Herken de signalen van angst snel. Zoek hulp bij angststoornissen op als de angst niet minder wordt. Er zijn veel behandelmogelijkheden, zowel online als persoonlijk.
Door de symptomen en behandelingen te kennen, kunnen mensen met angststoornissen beter worden geholpen. Ze kunnen hun psychische gezondheid herstellen. En ze kunnen weer beter in het dagelijks leven functioneren.
