Neurostimulatie is een nieuwe manier in de geneeskunde om aandoeningen te behandelen. Het gebruikt elektrische of magnetische signalen om het zenuwstelsel te beïnvloeden. Op deze manier kunnen bijvoorbeeld chronische pijn, neurologische en psychiatrische problemen aangepakt worden.
Ongeveer 1 op de 5 Nederlanders lijdt aan chronische pijn. Dit heeft een grote invloed op hoe zij hun leven ervaren. Bij het Expertisecentrum voor chronische pijn van Radboudumc komen elk jaar 1.500 nieuwe patiënten binnen. Daar heeft neurochirurg Erkan Kurt een baanbrekende behandeling met een closed-loop neurostimulator geïntroduceerd. Dit systeem kan van moment tot moment de impulsen regelen, zelfs als de patiënt beweegt. Zo blijft de pijn onder controle, zelfs bij dagelijkse activiteiten.
Belangrijke inzichten
- Neurostimulatie is een innovatieve behandeloptie voor diverse aandoeningen, zoals chronische pijn, neurologische stoornissen en psychiatrische problematiek.
- In Nederland heeft 1 op de 5 mensen last van chronische pijn, wat een significant effect heeft op hun levenskwaliteit.
- Nieuwe geavanceerde neurostimulatie technieken, zoals closed-loop systemen, kunnen de behandeling van chronische pijn verder verbeteren.
- Samenwerking tussen specialisten, zoals neurochirurgen en pijnspecialisten, is essentieel voor een optimale patiëntenzorg.
- Voortdurende innovatie en ontwikkeling in neurostimulatie bieden hoop voor patiënten die worstelen met moeilijk behandelbare aandoeningen.
Wat is neurostimulatie?
Neurostimulatie gebruikt elektrische of magnetische pulsen. Ze beïnvloeden hersenfuncties of zenuwbanen. Het kan invasief of niet-invasief zijn. Zo behandelt het aandoeningen als pijn, bewegingsproblemen en epilepsie.
De methode verbetert de levenskwaliteit door symptomen te verminderen.
Beschrijving van de neurostimulatie techniek
Elektrische stroompjes bereiken het zenuwstelsel direct. Dit gebeurt vaak via implantaten. De stroom onderdrukt pijnprikkels tussen pijngebied en hersenen.
Een verlengdraad gaat onder de huid. Deze draad verbindt met een buiten het lichaam gedragen apparaat, tijdens de testfase.
Er zijn ook niet-invasieve manieren. Hierbij richten magnetische of elektrische pulsen zich van buitenaf op de hersenen of zenuwstelsel. Technieken zoals TMS en tES beïnvloeden neuronale activiteit zonder operatie.
Toepassingsgebieden van neurostimulatie
- Chronische pijn
- Bewegingsstoornissen zoals Parkinson
- Psychische problemen zoals depressie
- Epilepsie
Neurostimulatie is voor als andere behandelingen niet werkten of te veel bijwerkingen gaven. Het is belangrijk dat patiënten zorgvuldig worden gekozen en begeleid voor succesvolle behandeling.
Diepe hersenstimulatie (DBS)
Diepe hersenstimulatie, oftewel DBS, is een geavanceerde methode. Hierbij plaatsen artsen elektroden diep in de hersenen. Deze elektroden sturen elektrische pulsen naar bepaalde delen van de hersenen. Dit kan helpen bij het verminderen van symptomen van neurologische en psychiatrische ziekten.
Uitleg over diepe hersenstimulatie
DBS maakt gebruik van een speciaal systeem. Het bevat draden, kabels en een neurostimulator. Deze stimulator stuurt elektrische signalen naar de hersenen. Zo beïnvloedt het de activiteit in bepaalde hersendelen en kan het klachten verminderen.
Sinds de jaren 60 wordt DBS toegepast. Het eerste systeem is in 1987 geïmplanteerd. De techniek is door de jaren heen flink verbeterd. Het wordt nu wereldwijd bij meer dan 175.000 mensen ingezet.
Indicaties voor DBS
DBS wordt gebruikt bij ziekten als Parkinson en dystonie. In gevallen waar medicijnen niet genoeg helpen, kan het uitkomst bieden. Onderzoek heeft laten zien dat het symptomen kan verminderen bij deze ziekten.
In Nederland wordt DBS soms ook geprobeerd bij depressie en Alzheimer. Dit is als andere therapieën niet voldoende effect hebben. Bij deze gevallen helpt DBS als experimentele behandeling.
Bij DBS is de exacte plek van de elektroden erg belangrijk. Ze worden geplaatst in delen van de hersenen die te maken hebben met bewegingen, emoties, en denkvermogen. Een behandeling kan aan één kant of aan beide hersenhelften plaatsvinden.
Er is een heel klein risico op problemen na de operatie. Maar de kans op ernstige, blijvende complicaties is gelukkig erg laag, ongeveer 1%. Sommige mensen ervaren na de operatie problemen zoals moeilijker praten. Deze bijwerkingen zijn vaak op te lossen door aanpassingen aan de stimulator.
Transcraniële magnetische stimulatie (TMS)
Transcraniële magnetische stimulatie, afgekort TMS, is een innovatieve manier om hersenactiviteit te veranderen. Bij TMS-behandelingen worden magnetische pulsen naar de schedel gestuurd. Zo kunnen bepaalde delen van de hersenen meer of minder actief worden. TMS helpt bij de behandeling van depressie, migraine en pijn.
Toepassingen van TMS
TMS helpt goed bij mensen die niet reageren op standaard behandelingen voor depressie. Eén soort, rTMS, wordt veel gebruikt en blijkt erg effectief te zijn. Bovendien kan TMS mensen helpen die een beroerte hebben gehad. Een recent onderzoek toonde aan dat het de arm- en handfunctie bij hen verbetert.
Voordelen en werkingsmechanisme van TMS
TMS heeft veel voordelen. Het is veilig en de meeste mensen verdragen het goed. De behandeling kent enkele lichte bijwerkingen. Één voordeel is dat er geen operatie nodig is. Hoe precies TMS werkt, weten we nog niet helemaal zeker. Deskundigen denken dat de magnetische pulsaren de hersenactiviteit veranderen door bepaalde netwerken te beïnvloeden.
Toekomstige ontwikkelingen
Er zijn veelbelovende mogelijkheden met TMS, zoals het verbeteren van het geheugen en verminderen van rekenangst. Recentelijk onderzoek liet zien dat aandacht en keuzes van mensen beter werden na hersenstimulatie. De komende jaren zal TMS waarschijnlijk nog meer toepassingen vinden, waarmee het een steeds grotere rol in de medische wereld zal spelen.
Transcraniële elektrische stimulatie (tES)
Transcraniële elektrische stimulatie (tES) is een techniek om de hersenactiviteit te beïnvloeden. Dit gebeurt met zwakke elektrische stromen door de schedel te sturen. Het helpt bij het behandelen van aandoeningen zoals depressie, pijn en cognitieve problemen.
Verschillende vormen van tES
Er zijn meerdere soorten tES, waaronder:
- Transcraniële gelijkstroomstimulatie (tDCS): Dit stuurt een zwakke continue stroom om de hersenen te beïnvloeden.
- Transcraniële wisselstroomstimulatie (tACS): Het gebruikt variërende stromen om de hersenen op specifieke manieren te beïnvloeden.
- Transcraniële pulserende stroomstimulatie (tPCS): Kort en herhalende stroomstoten passen de neuronale activiteit aan.
Iedere vorm van transcraniële elektrische stimulatie (tES) heeft zijn eigen gebruiken en voordelen in de zorg.
Voordelen en risico’s van tES
tES is over het algemeen veilig, maar kent ook enkele risico’s. Bijwerkingen kunnen zijn:
- Hoofdpijn
- Lichte huidirritatie
- Brandend of tintelend gevoel op de hoofdhuid
Toch heeft transcraniële elektrische stimulatie (tES) veel voordelen. Onderzoek wijst uit dat het helpt bij diverse aandoeningen. Het is een effectieve behandeling, vooral voor stemming en pijn, en is niet ingrijpend, goedkoop en makkelijk in gebruik.
“Ongeveer 60 tot 70 procent van patiënten met chronische klachten heeft baat bij neuromodulatie, waaronder transcraniële elektrische stimulatie.”
De resultaten zijn hoopgevend. Maar, meer onderzoek is nodig om de effecten op lange termijn en beste gebruikswijzen van tES te weten te komen. Deskundigen blijven de techniek goed in de gaten houden.
Elektroshock therapie (ECT)
Elektroshock therapie staat ook bekend als elektroconvulsietherapie (ECT). Het is een behandeling met elektrische stroomstoten. Deze stoten wekken een epileptische aanval op. ECT helpt bij ernstige depressie, bipolaire stoornis en schizofrenie.
Sommigen vinden ECT omstreden. Toch werkt het vaak goed als andere behandelingen niet helpen.
Werking van ECT
Bij ECT krijgt de patiënt een korte elektrische schok. Dat zorgt voor een gecontroleerde aanval in de hersenen. Deze aanval verandert de chemie in de hersenen.
Dit kan de klachten van bepaalde ziekten laten afnemen. De patiënt merkt niets van de aanval door de narcose en spierverslapping.
Gebruik van ECT bij psychiatrische aandoeningen
ECT helpt goed bij zware depressies. Vooral als medicijnen of praten niet werken. Ook bij bipolaire stoornissen en schizofrenie heeft ECT positief effect.
De meeste mensen krijgen 6 tot 12 behandelingen. Ouderen met een depressie knappen vaak al na een paar behandelingen op bron.
Hoewel ECT omstreden is, helpt het dus vaak. Bijna de helft is zelfs blij met de behandeling. En 2 op de 3 voelen zich beter na ECT.
Meer onderzoek en openheid over ECT kan de zorgen verminderen. Dan begrijpen mensen beter hoe nuttig deze behandeling kan zijn.
Vagus zenuw stimulatie (VNS)
Vagus zenuw stimulatie (VNS) behandelt epilepsie en depressie. Het stuurt elektrische impulsen naar de vaguszenuw. Die zenuw verbindt de hersenen met de organen. Het is een optie als andere behandelingen niet genoeg helpen.
Uitleg over VNS
Een neurostimulator komt onder je huid bij je borst. Het zit verbonden met je linker vaguszenuw in je hals. De stimulator zendt stroompjes naar je zenuw. Zo verandert het dingen in je hersenen, wat helpt bij epilepsie of depressie.
Toepassingen van VNS
VNS helpt bij epilepsie en depressie:
- Epilepsie: Het maakt aanvallen minder of minder heftig voor veel mensen.
- Depressie: Twee derde van de mensen voelt zich na de behandeling beter.
Er wordt nog meer onderzoek gedaan naar VNS. Men kijkt ook naar andere toepassingen, zoals bij angst, pijn en slaapproblemen.
| Voordelen van VNS | Mogelijke risico’s en bijwerkingen |
|---|---|
|
|
Vagus zenuw stimulatie (VNS) heeft goede effecten. Patiënten met epilepsie of depressie vinden het vaak een helpende extra behandeling. Het werkt door de zenuw te prikkelen, en zo effect op de hersenen te hebben.
Epidurale corticale stimulatie (ECS)
Epidurale corticale stimulatie (ECS) is een nieuwe manier om pijn te verminderen. Bij deze methode zetten artsen elektrische prikkels in op de hersenschors. Dit helpt vooral bij langdurige pijn. De pijn in de hersenen wordt als het ware verstoord door de elektrische impulsen. Vaak helpt ECS wanneer andere behandelingen niet genoeg werken.
Jaarlijks krijgen ongeveer 90 patiënten bij het Rijnstate Pijncentrum deze vorm van behandeling. Mensen met diverse pijnen, zoals ernstige rugpijn of aangezichtspijn, kunnen baat hebben bij ECS. De methode wordt gebruikt als andere behandelingen niet helpen.
Het Rijnstate Pijncentrum is een bekend centrum in Nederland. Het staat hoog aangeschreven voor behandelingen met neurostimulatie, zoals ECS. Dit centrum doet ook mee aan onderzoeken naar de effecten van nieuwe methodes.
“Tot zeventig procent van de gevoelens van pijn kunnen worden verminderd door neurostimulatie.”
Sinds de late jaren tachtig zijn pijnbehandelingen flink verbeterd. ECS is een techniek die steeds vaker wordt gebruikt. Het kan werken wanneer eerdere behandelingen niet voldoende waren. De methode vermindert de pijn doordat elektrische impulsen in de hersenen worden gestuurd.
Het Deventer Ziekenhuis voert jaarlijks 20 neuromodulatie operaties uit. ECS is hierbij een belangrijk onderdeel van de behandeling. Volgens Dr. Cobben kan deze methode tot 70% vermindering van de pijn geven. Mensen kunnen eerst een proefbehandeling krijgen om te zien of ECS voor hen werkt.
neurostimulatie methoden voor pijnbestrijding
Neurostimulatie groeit in populariteit voor het bestrijden van chronische pijn. Deze aanpak helpt mensen met ernstige klachten waar standaard behandelingen niet helpen.
Ruggenmergstimulatie bij chronische pijn
Een voorbeeld hiervan is ruggenmergstimulatie. Bij deze behandeling worden elektroden naast het ruggenmerg geplaatst. Dit onderbreekt de signalen van de pijn, waardoor mensen minder pijn ervaren. Onderzoek toont aan dat de methode de pijn met wel zeventig procent kan verminderen. Het kan zelfs een aangenaam tintelend gevoel achterlaten.
Closed-loop neurostimulatie voor pijn
Er is ook closed-loop neurostimulatie. Bij deze methode passen elektrische pulsen automatisch aan op wat de patiënt op dat moment nodig heeft. Het belooft veel voor mensen met langdurige pijn, omdat het zichzelf regelt op basis van de pijnervaringen van de gebruiker.
“Neuromodulatie als behandelmethode biedt tot zeventig procent pijnvermindering.”
De methode werkt goed tegen pijn in armen en benen en na kankeroperaties waar de zenuwen beschadigd zijn. Maar ook bij aandoeningen zoals fibromyalgie, artritis en hoofdpijn. Vooral als medicijnen niet genoeg werken of teveel bijwerkingen hebben, is neurostimulatie waardevol.
Implanteerbare neurostimulatoren
Er worden gespecialiseerde apparaten zoals pacemakers gebruikt voor implanteerbare neurostimulatoren. Ze komen onder de huid en zijn verbonden met elektroden. Deze neurostimulatoren worden steeds beter, kleiner en makkelijker voor patiënten.
Ontwikkelingen op het gebied van neurostimulatoren
Deze dagen zijn neurostimulatieapparaten veel beter dan vroeger. Ze duren langer, zijn minder lastig voor patiënten en werken zelfs met MRI-scans. Dit maakt implanteerbare neurostimulatoren een goede keuze bij veel ziektes.
Voordelen van implanteerbare neurostimulatoren
- Langere batterijduur
- Verminderd ongemak voor de patiënt
- Mogelijkheid tot MRI-scans
- Nauwkeurige en gecontroleerde stimulatie
- Verbeterde levenskwaliteit voor patiënten
De voordelen van implanteerbare neurostimulatoren zijn groot. Ze helpen bij veel ziektes zoals pijn, zenuwproblemen en urineproblemen. Technologie wordt steeds beter, dus er komen meer behandelopties voor patiënten.
“De innovaties op het gebied van implanteerbare neurostimulatoren bieden patiënten steeds meer kansen op een betere levenskwaliteit.”
Innovaties in neurostimulatie
Het veld van neurostimulatie groeit constant. Er komen steeds nieuwe en betere technieken bij. Deze ontwikkelingen brengen hoop voor mensen met aandoeningen die eerder onbehandelbaar leken. Zorgverleners en onderzoekers zetten zich in om behandelingen te verfijnen en nog meer kansen te creëren.
Nieuwe neurostimulatie technieken
Gesloten circuit systemen en kleine apparaten zijn twee sprongen voorwaarts in de neurostimulatie. Bij gesloten systemen past de stimulatie zich real-time aan. Dit maakt de therapie efficiënter. Kleinere apparaten betekenen meer gemak en comfort voor de patiënt.
Transcraniale Direct Current Stimulation (tDCS) gebruikt zwakke elektrische stromen om de hersenen te stimuleren. Voor verslaafden kan dit op korte termijn hun zucht naar sigaretten of drugs verminderen. Hoewel er nog uitdagingen zijn, toont dit veelbelovend effect voor de behandeling van verslaving.
Toekomstperspectieven van neurostimulatie
De toekomst van neurostimulatie is veelbelovend. Door blijvende innovatie worden de therapieën effectiever en toepasbaarder voor een breder publiek. Neurostimulatie wordt zelfs het laatste redmiddel voor chronische pijnpatiënten bij wie andere behandelingen niet afdoende waren.
De introductie van een zelfsturend neurostimulatiesysteem biedt nieuwe hoop. Dit systeem past zich automatisch aan, waardoor patiënten minder pijn ervaren. Verdere ontwikkelingen in neurostimulatie beloven een betere levenskwaliteit voor patiënten in de toekomst.
“Neurostimulatoren bieden nieuwe hoop voor patiënten met chronische pijn waar andere behandelingen faalden.”
Neurostimulatie geeft dus echt hoop. Met steeds betere technieken en nieuwe methoden zal het leven van patiënten aanzienlijk verbeteren.
Selectie van patiënten voor neurostimulatie
De keuze van wie neurostimulatie krijgt, is ingewikkeld. Het vraagt teamwerk van experts zoals pijnspecialisten en neurochirurgen. Ze kijken zorgvuldig wie het meest profijt zal hebben van deze aanpak, volgens deze studie.
Bij de selectie kijken ze naar de patiënt’s geschiedenis, klachten en levensstijl. Het teamwerk is key voor goede resultaten. Het helpt om met zorg de juiste patiënten te kiezen.
Multidisciplinaire aanpak bij patiëntselectie
Het selecteren van de juiste patiënten is cruciaal. Het team let goed op de ziektegeschiedenis, klachten en levensstijl van elke patiënt. Zo maken ze een doordachte keuze. Dit draagt sterk bij aan het slagen van de behandeling en de patiënt’s welzijn.
“Zorgvuldig de juiste patiënten kiezen is belangrijk voor neurostimulatie. Samenwerken in teamverband is essentieel. Zo vinden we de patiënten die het meest van deze nieuwe aanpak zullen opknappen.”
Samenwerking en kennisdeling
De ontwikkeling van neurostimulatie vergt teamwork van zorgorganisaties. Ze delen kennis en ervaring. Zo wordt er gezamelijk onderzoek gedaan om patiëntenzorg te verbeteren.
Samenwerking tussen ziekenhuizen en experts
Samenwerken laat specialisten zoals neurologen en pijnartsen hun kennis samenbrengen. Dit zorgt ervoor dat ze de meest recente neurostimulatie-technieken goed gebruiken. Dit is voor patiënten erg belangrijk.
De uitwisseling van kennis draagt bij aan betere behandelmethoden. Het zorgt ervoor dat de zorg continu verbetert.
Belang van kennisdeling en onderzoek
Het is cruciaal om kennis onderling te delen. Ook verder onderzoek stimuleren is belangrijk. Zo kunnen patiënten altijd de meest recente behandelmethoden krijgen, ongeacht de aandoening.
Zorgverleners leren en innoveren constant. Deze inzet leidt tot betere zorg voor iedere patiënt.
“Alleen door nauw samen te werken en kennis te delen, kunnen we de volledige potentie van neurostimulatie benutten en de zorg voor patiënten blijven verbeteren.”
Conclusie
Neurostimulatie is een opwindende manier om ziekten te behandelen. Het omvat vele technieken, zoals diepe hersenstimulatie. Deze methodes groeien snel en helpen mensen met langdurige gezondheidsproblemen.
Het feit dat zoveel mensen samenwerken aan neurostimulatie is goed nieuws. Artsen, wetenschappers en anderen werken hard om het beter te maken. Dit brengt hoop voor de toekomst van de zorg.
Op 30-05-2023 is dit soort behandeling opnieuw beoordeeld. Zij hebben de toestemming op 17-06-2020. Dit werk is mogelijk gemaakt door financiële steun van organisaties die om de gezondheid geven.
Al deze inspanningen hebben echt een doel. Mensen die hard vechten tegen ziekte, kunnen hoop vinden in neurostimulatie. Zij zouden minder last van hun klachten kunnen hebben en meer van het leven kunnen genieten.
