ADHD is een veel voorkomende stoornis die aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit veroorzaakt. Medicatie helpt vaak om deze problemen te verminderen. In deze gids vind je informatie over verschillende medicijnen voor ADHD.
Je leert over hun werking, voor- en nadelen, en mogelijke bijwerkingen. Dit is handig voor zowel volwassenen met ADHD als professionals die deze patiënten behandelen. Zo vind je de beste en veiligste behandeling.
Belangrijke inzichten
- Medicamenteuze behandeling is vaak noodzakelijk bij ADHD om symptomen te verminderen en het dagelijks functioneren te verbeteren.
- De aanbevolen rangorde van ADHD-medicatie voor volwassenen is: methylfenidaat en dexamfetamine als eerste keus, atomoxetine en bupropion als tweede en derde keus.
- Een volledig onderzoek, inclusief somatische voorgeschiedenis en risico-inventarisatie, is vereist voorafgaand aan medicatiebehandeling.
- Gewichtsmonitoring, psycho-educatie en duidelijke instructies over medicatiegebruik zijn belangrijk bij ADHD-medicatie voor volwassenen.
- Behandelend artsen moeten bekend zijn met de wettelijke voorschriften en farmacokinetische profielen van ADHD-medicatie.
Inleiding
ADHD is een veelvoorkomende aandoening die dagelijks problemen kan veroorzaken. Gelukkig zijn er verschillende behandelingen, waaronder medicijnen. We bespreken de inleiding ADHD-medicatie en geven een overzicht ADHD-behandeling voor volwassenen.
Overzicht van de onderwerpen
We gaan in op de verschillende medicijnen en hoe je bijwerkingen kunt monitoren. Ook geven we aanbevelingen voor volwassenen met ADHD. Zo krijgt u een duidelijk beeld van de ADHD-medicaties en behandelingen.
| Medicatie | Werkingsmechanisme | Effectiviteit | Bijwerkingen |
|---|---|---|---|
| Methylfenidaat | Verhoogt de beschikbaarheid van dopamine en noradrenaline in de hersenen | Bewezen effectief bij volwassenen met ADHD | Verminderde eetlust, slaapproblemen, hoofdpijn, hartkloppingen |
| Dexamfetamine | Verhoogt de afgifte van dopamine en noradrenaline | Effectief bij volwassenen met ADHD | Verminderde eetlust, slaapstoornissen, angst, duizeligheid |
| Atomoxetine | Remt de heropname van noradrenaline | Effectief als tweede keus bij volwassenen met ADHD | Misselijkheid, droge mond, obstipatie, vermoeidheid |
Wat is ADHD?
ADHD is een aandoening van de hersenen. Het zorgt voor problemen met aandacht, concentratie, en impulsiviteit. De kernsymptomen van ADHD zijn moeite met focussen, te veel beweging, en impulsief gedrag.
De diagnose ADHD gebeurt na een uitgebreid onderzoek. Hierbij kijken ze naar de ernst van de symptomen en hun invloed op het dagelijks leven. ADHD kan al vroeg beginnen en ook bij volwassenen voorkomen.
ADHD-symptomen
- Moeite met aandacht en concentratie
- Overmatige bewegingsdrang en rusteloosheid
- Impulsief gedrag en moeite met impulssbeheersing
ADHD-diagnose
Een deskundige, zoals een psychiater of psycholoog, doet de diagnose. Ze kijken naar de symptomen en hoe die het dagelijks leven beïnvloeden. Ook kijken ze naar andere factoren, zoals de ontwikkelingsgeschiedenis en andere aandoeningen.
| Kenmerk | Prevalentie ADHD |
|---|---|
| Jonger dan 18 jaar | 3.6% |
| Jongens | 4.3% |
| Meisjes | 3.0% |
| Volwassenen 18-75 jaar | 3.2% |
| Volwassen mannen | 3.7% |
| Volwassen vrouwen | 2.7% |
Recent onderzoek toont aan dat ADHD voorkomt bij 3.6% van de mensen jonger dan 18 jaar. Bij jongens is dit 4.3%, bij meisjes 3.0%. Bij volwassenen tussen 18 en 75 jaar is ADHD naar schatting 3.2% van de bevolking. Bij mannen is dit 3.7%, bij vrouwen 2.7%.
“Bij mensen met ADHD komen de neurotransmitters dopamine en noradrenaline minder vaak voor in de hersenen, wat leidt tot een verminderde remfunctie en impulsief gedrag.”
Medicamenteuze behandeling bij volwassenen
Medicamenteuze behandeling is vaak essentieel bij ADHD bij volwassenen. Bij het kiezen van de juiste medicatie zijn verschillende dingen belangrijk. Denk aan effectiviteit, veiligheid, bijwerkingen en therapietrouw. Het is belangrijk dat medicatie deel uitmaakt van een uitgebreid programma. Dit programma moet ook psychologische, gedragsmatige en educatieve interventies bevatten.
Overwegingen en werkwijze
Begin met een lage dosis en bouw geleidelijk op. Controleer goed op symptomen en bijwerkingen. Medicamenteuze ADHD-behandeling volwassenen helpt bij de kernsymptomen van ADHD. Dit zijn aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit.
ADHD-medicatie volwassenen kan ook de levenskwaliteit verbeteren. Het helpt bij het functioneren in het dagelijks leven.
ADHD-medicatie overwegingen gaan niet alleen over de effectiviteit en veiligheid. Ze gaan ook over de unieke kenmerken en behoeften van de patiënt. Een goede samenwerking tussen patiënt en behandelaar is cruciaal. Zo vind je de beste medicatie en dosering.
“De keuze en titratie van medicatie worden altijd gedaan door de specialist.”
Medicatie van eerste keuze
Volgens de richtlijnen zijn methylfenidaat en dexamfetamine de beste medicijnen voor volwassenen met ADHD. Ze helpen goed bij de symptomen van ADHD. Dit leidt tot een betere situatie voor de patiënt.
Er is geen onderzoek dat ze direct vergelijkt. Maar ze worden als gelijkwaardig beschouwd. Patiënten mogen beide proberen om de beste behandeling te vinden.
| Medicijn | Beschikbare sterktes |
|---|---|
| Concerta (methylfenidaat hydrochloride) | 18 mg, 27 mg, 36 mg, 54 mg |
| Equasym (methylfenidaat hydrochloride) | 10 mg, 20 mg, 30 mg, 40 mg, 50 mg |
| Kinecteen (methylfenidaat hydrochloride) | 18 mg, 27 mg, 36 mg, 54 mg |
| Medikinet (methylfenidaat hydrochloride) | Tabletten: 5 mg, 10 mg, 20 mg Capsules met gecontroleerde afgifte (‘CR’): 5 mg, 10 mg, 20 mg, 30 mg, 40 mg, 50 mg, 60 mg |
| Methylfenidaat (hydrochloride) | Capsules met gecontroleerde afgifte: 10 mg, 20 mg, 30 mg, 40 mg, 50 mg Tabletten: 5 mg, 10 mg Tabletten met gecontroleerde afgifte: 18 mg, 27 mg, 36 mg, 54 mg |
| Ritalin (methylfenidaat hydrochloride) | Tabletten: 10 mg |
ADHD is een stoornis van de hersenen. Bepaalde gebieden werken niet goed. Dit komt door minder dopamine en noradrenaline.
Methylfenidaat en dexamfetamine
Methylfenidaat en dexamfetamine zijn belangrijke medicijnen voor volwassenen met ADHD. Ze helpen bij aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit. Deze medicijnen verbeteren vaak hoe mensen dagelijks functioneren.
Effectiviteit en bijwerkingen
Dexamfetamine werkt iets beter dan methylfenidaat ADHD. Dexamfetamine ADHD is vaak de eerste keuze. Dit komt door hun grote effect en mild bijwerkingenprofiel.
Deze medicijnen kunnen leiden tot minder eetlust, slapeloosheid, hoofdpijn en duizeligheid. Het is cruciaal om deze ADHD-medicatie bijwerkingen nauwlettend te volgen.
Langdurig onderzoek toont aan dat ADHD-medicatie effectiviteit na 24 maanden aanzienlijk verbetert. Gebruik van gemengde amfetaminezouten (MAS-XR) leidt tot betere resultaten. De uitvalpercentages bij dexamfetamine en lisdexamfetamine zijn vergelijkbaar met de placebogroep. Maar bij MAS is er een hoger uitvalpercentage door bijwerkingen.
“Methylfenidaat en dexamfetamine worden beschouwd als equivalente alternatieven voor ADHD-behandeling.”
Medicatie van tweede keuze: Atomoxetine
Als methylfenidaat of dexamfetamine niet werkt, is atomoxetine een goede keuze. Het werkt door de heropname van noradrenaline in de hersenen te remmen. Hoewel het minder effectief is dan stimulantia, kan het ADHD-symptomen verbeteren.
Atomoxetine wordt door de werkgroep aangemerkt als tweede keuze in de medicamenteuze behandeling van volwassenen met ADHD.
Wanneer wordt atomoxetine toegepast?
- Atomoxetine is een optie als patiënten niet goed reageren op andere medicijnen.
- Atomoxetine helpt niet altijd met problemen zoals ODD of CD, zelfs bij ADHD.
- Als psychologische behandelingen niet werken, kan atomoxetine helpen.
Effectiviteit en bijwerkingen van atomoxetine
| Effectiviteit | Bijwerkingen |
|---|---|
|
|
Atomoxetine is een tweede keuze medicatie voor ADHD bij volwassenen. Het is nuttig als eerstelijns medicijnen niet werken. Het is belangrijk om bijwerkingen goed in de gaten te houden.
Bupropion als derde keus medicatie
Als bupropion ADHD niet helpt, kan het een ADHD-medicatie derde keuze zijn. Bupropion helpt soms ook tegen ADHD-symptomen.
Hoewel het bewijs niet zo sterk is als bij andere medicijnen, kan bupropion helpen. Het is een goed alternatief als andere medicijnen niet werken.
Onderzoek naar bupropion bij ADHD
Er is onderzoek gedaan naar bupropion bij ADHD:
- In vier studies was er geen groot verschil met placebo.
- Twee studies lieten wel verbeteringen zien.
- Er waren meer bijwerkingen bij bupropion, maar soms niet meer dan bij placebo.
- Hoofdpijn, droge mond en slapeloosheid waren bijwerkingen, maar niet groot.
Bupropion kan helpen als andere medicijnen niet werken. Het is een goede keuze voor volwassenen met ADHD.
“Bupropion kan een waardevolle optie zijn voor volwassenen met ADHD wanneer eerdere medicatie niet goed werkt.”
Overige medicijnen voor ADHD
Naast de eerder genoemde ADHD-medicatie van eerste, tweede en derde, zijn er nog andere middelen. Deze worden soms gebruikt bij volwassenen met ADHD. Modafinil en desipramine zijn voorbeelden hiervan.
Modafinil helpt mensen wakker te blijven. Maar de bewijsvoering voor zijn effectiviteit is minder sterk. Desipramine is een antidepressivum dat vroeger werd gebruikt voor ADHD. Maar door de bijwerkingen wordt het nu minder vaak voorgeschreven.
Deze overige ADHD-medicatie wordt pas overwogen als andere behandelingen niet werken. De ADHD-medicatie alternatieven zijn soms een laatste hoop. Ze worden echter gezien als minder effectief of met meer risico’s dan de eerste keus.
“Deze middelen worden over het algemeen pas in overweging genomen wanneer eerdere behandelopties onvoldoende resultaat hebben gehad.”
| Medicijn | Werking | Bijwerkingen |
|---|---|---|
| Modafinil | Wakefulness-bevorderend | Minder overtuigende effectiviteit |
| Desipramine | Tricyclisch antidepressivum | Hogere kans op bijwerkingen |
De keuze voor overige ADHD-medicatie is vaak een laatste optie. Als andere behandelingen niet werken, wordt dit overwogen. Deze alternatieven kunnen helpen, maar zijn vaak minder effectief of riskanter dan de eerste keus.
Medicatie ADHD
Doseringsadvies en titratie
Bij ADHD start je met een lage dosis ADHD-medicatie. Je bouwt de dosering langzaam op. Dit gebeurt onder toezicht, waarbij je de effecten en bijwerkingen nauwlettend volgt.
De startdosering wordt over 4-6 weken aangepast. Zo vind je de juiste balans tussen effectiviteit en bijwerkingen.
Sommige mensen hebben een hogere dosis nodig voor het beste resultaat. Goede communicatie tussen arts en patiënt is cruciaal voor succes.
“Voor het starten van medicatie is een uitgebreid onderzoek vereist inclusief somatische voorgeschiedenis, lichamelijk onderzoek, en risico-inventarisatie.”
| Medicatieoptie | Volgorde van voorkeur | Bijzonderheden |
|---|---|---|
| Methylfenidaat | Eerste keuze | Langwerkende formuleringen verdienen de voorkeur |
| Dexamfetamine | Eerste keuze | Langwerkende formuleringen verdienen de voorkeur |
| Atomoxetine | Tweede keuze | Kan worden overwogen bij onvoldoende effect van eerste keuze |
| Bupropion | Derde keuze | Kan worden overwogen bij onvoldoende effect van eerste en tweede keuze |
De startdosering van ADHD-medicatie is laag. Je bouwt langzaam op, onder toezicht van de arts. Zo vind je de beste balans voor iedereen.
Monitoren van bijwerkingen
Bij het behandelen van ADHD met medicatie is het belangrijk om bijwerkingen goed in de gaten te houden. We moeten letten op veranderingen in gewicht, schommelingen in de bloeddruk en psychotische symptomen of tics.
Gewicht, bloeddruk en andere effecten
We moeten het gewicht van de patiënt 3 en 6 maanden na het starten van de medicatie meten. Daarna elke 6 maanden. Aanhoudend gewichtsverlies kan een reden zijn om de medicatie aan te passen. Het is ook belangrijk om de pols en bloeddruk regelmatig te controleren, vooral na wijzigingen in de dosering. Als er psychotische symptomen of tics optreden, kan het nodig zijn om de medicatie te stoppen of te veranderen.
| Bijwerking | Frequentie meting | Actie bij afwijkende waarden |
|---|---|---|
| Gewichtsverandering | 3, 6 en elke 6 maanden | Medicatie aanpassen bij aanhoudend gewichtsverlies |
| Bloeddruk | Regelmatig, vooral na dosiswijziging | Medicatie aanpassen bij significant verhoogde bloeddruk |
| Psychotische symptomen | Bij klachten | Medicatie stoppen of overstappen op alternatief |
| Tics | Bij klachten | Medicatie stoppen of overstappen op alternatief |
Door deze parameters regelmatig te monitoren, kunnen we de behandeling met ADHD-medicatie beter afstemmen op de behoeften van de patiënt. Dit zorgt voor een veilig en effectief gebruik van ADHD-medicatie en betere symptoomcontrole.
Aanbevelingen medicatiegebruik
Therapietrouw en begeleiding
Om ADHD-medicatie goed te laten werken, is het belangrijk dat patiënten hun medicatie volgen. Hulpverleners kunnen hierbij helpen door duidelijke instructies te geven en begeleiding te bieden. Dit helpt bij het verbeteren van de ADHD-medicatie therapietrouw.
Strategieën zoals het gebruik van pillendozen en klokalarmen kunnen ook helpen. Het inbouwen van routines in het dagelijks leven is ook belangrijk. Een goede samenwerking tussen behandelaar en patiënt, en soms ook met naasten, maakt het makkelijker om de medicatie goed te gebruiken.
| Strategie | Voordeel |
|---|---|
| Pillendozen | Helpt bij het structureren van de medicatie-inname |
| Klokalarmen | Herinnert patiënten aan het innemen van de medicatie |
| Routines | Integreert medicatie-inname in het dagelijkse leven |
Een open dialoog en ADHD-medicatie begeleiding door de zorgverlener verhoogt het vertrouwen van de patiënt. Dit maakt de behandeling van ADHD effectiever en minder negatief.
“Een goede samenwerking tussen patiënt en behandelaar is cruciaal voor het succesvol managen van ADHD-medicatie.”
Conclusie
De behandeling van ADHD bij volwassenen met medicijnen is vaak cruciaal. Methylfenidaat en dexamfetamine staan bovenaan de lijst. Ze helpen goed bij ADHD-symptomen en verbeteren het algemene beeld.
Atomoxetine en bupropion volgen als tweede en derde keuze. Ze worden gebruikt als de eerste keuzes niet werken of niet goed worden verdragen.
Bij het geven van ADHD-medicatie is het belangrijk om voorzichtig te zijn. De dosering moet langzaam worden opgebouwd. Bijwerkingen moeten nauwlettend worden gevolgd. Het is cruciaal om goed samen te werken met de patiënt.
Hoewel conclusie ADHD-medicatie vaak positief is, is een persoonlijke aanpak essentieel. Dit zorgt voor de beste behandeling.
Er is meer aandacht voor ADHD en meer medicatiegebruik. Dit vraagt om meer onderzoek. We moeten de langetermijneffecten beter begrijpen. Zo kunnen we conclusie ADHD-medicatie verantwoord gebruiken.
