Veel mensen hebben last van ADHD. Ze hebben problemen met concentreren, zijn impulsief en voelen zich onrustig. Medicijnen en behandeling zijn vaak de beste manier om dit te helpen. In dit artikel lees je over de ADHD-medicatie opties. Je leert over hoe ze werken, wat de bijwerkingen zijn en wat de voordelen zijn. Zo kun je samen met je arts de beste keuze maken.
Belangrijke inzichten
- ADHD-medicatie is heel belangrijk voor de behandeling. Het helpt veel met gedrag en concentratie.
- Er zijn verschillende soorten ADHD-medicijnen. Ze werken op verschillende manieren.
- Er kunnen bijwerkingen zijn, maar die kun je vaak verminderen met de juiste dosering.
- Beide kinderen en volwassenen kunnen baat hebben bij ADHD-medicatie.
- Welke medicijnen je kiest hangt af van verschillende dingen. Het is belangrijk om dit met een behandelaar te bespreken.
Wat is ADHD-medicatie?
ADHD-medicatie, ook bekend als psychostimulantia, zijn de meest voorgeschreven geneesmiddelen voor ADHD. Ze helpen bij het beheren van de symptomen zoals aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit. Deze medicijnen reguleren de neurotransmitters in de hersenen.
Ze verbeteren het vermogen tot concentratie, zelfcontrole en focus aanzienlijk.
Soorten medicijnen voor ADHD
De meest voorgeschreven medicijnen zijn stimulantia zoals methylfenidaat (Ritalin, Concerta) en dexamfetamine (Attentin). Er zijn ook niet-stimulerende opties zoals atomoxetine (Strattera) en bupropion (Wellbutrin).
Werking en effecten van ADHD-medicatie
ADHD-medicatie verhoogt de niveaus van neurotransmitters zoals dopamine en noradrenaline in de hersenen. Dit verbetert de remfunctie en vermindert impulsiviteit. Symptomen zoals concentratieproblemen en hyperactiviteit verminderen.
De effecten zijn vaak al binnen een uur zichtbaar en kunnen de hele dag duren.
Ongeveer 70% van de kinderen met ADHD ervaart snel positieve resultaten met de juiste dosering. ADHD-medicatie kan ook bij volwassenen helpen bij het verminderen van symptomen.
“ADHD-medicatie kan worden voorgeschreven wanneer gedragsmatige behandelingen niet voldoende effect hebben, en problematisch gedrag leidt tot functionele beperkingen.”
Methylfenidaat – Eerste keuze voor ADHD
Methylfenidaat is een medicijn dat vaak als eerste wordt voorgeschreven voor ADHD. Het is een stimulerend middel voor kinderen en volwassenen. Het valt onder de Opiumwet, behalve lisdexamfetamine.
Werking en effecten van methylfenidaat
Methylfenidaat remt de heropname van dopamine in de hersenen. Dit zorgt voor meer dopamine in de hersencellen. Dit verbetert aandacht, concentratie en impulsbeheersing bij ADHD.
Onderzoek toont aan dat methylfenidaat op korte termijn beter werkt dan een placebo. Het effect op lange termijn is minder duidelijk.
Bijwerkingen van methylfenidaat
Methylfenidaat kan bijwerkingen hebben. De meest voorkomende zijn:
- Verminderde eetlust
- Slaapproblemen
- Droge mond
- Hartkloppingen
- Versnelde hartslag
- Nervositeit
- Gejaagd gevoel
Deze bijwerkingen verminderen vaak na een paar weken. Sommigen hebben ze langer. Dan kan men overwegen naar andere medicijnen of behandelingen.
Methylfenidaat is een zeer effectieve en veilige eerstekeuze-medicatie voor de behandeling van ADHD bij kinderen en volwassenen.
Dexamfetamine – Alternatief voor methylfenidaat
Dexamfetamine is een stimulerend medicijn. Het kan als alternatief voor methylfenidaat gebruikt worden bij ADHD. Het werkt door dopamine en noradrenaline in de hersenen te verhogen.
Studies tonen aan dat methylfenidaat en dexamfetamine bij 80% van de mensen met ADHD helpen. Langwerkende vormen zijn beter omdat ze helpen om regelmatig te nemen en misbruik te voorkomen.
Dexamfetamine werkt iets sterker dan methylfenidaat. Ongeveer 70% van de kinderen en jongeren voelt zich beter door deze medicijnen. Patiënten die niet goed reageren op methylfenidaat, kunnen wel op dexamfetamine profiteren.
De keuze tussen methylfenidaat en dexamfetamine moet goed overwogen worden. Het is belangrijk om de voorkeuren en kenmerken van de patiënt te kennen. Een dokter moet eerst een volledige evaluatie doen voordat de medicatie begint.
Verschil tussen methylfenidaat en dexamfetamine
Methylfenidaat en dexamfetamine zijn beide stimulantia, maar ze werken anders. Methylfenidaat helpt dopamine in de hersenen te houden. Dexamfetamine maakt dopamine en noradrenaline meer. Dit kan betekenen dat je beter reageert op een van de twee.
Daarom is het slim om eerst beide te proberen. Zo vind je welke het beste werkt voor jou.
Werkingsmechanisme van methylfenidaat en dexamfetamine
Methylfenidaat houdt dopamine in de hersenen vast. Dit zorgt ervoor dat er meer dopamine is. Dexamfetamine maakt dopamine en noradrenaline meer. Dit kan helpen bij ADHD.
Deze verschillen kunnen helpen uitleggen waarom sommige mensen beter reageren op een bepaald medicijn.
Keuze tussen methylfenidaat en dexamfetamine
Studie toont aan dat dexamfetamine vaak beter werkt tegen ADHD. Het verbetert de situatie meer. Methylfenidaat is vaak makkelijker te verdragen.
De keuze tussen methylfenidaat en dexamfetamine hangt af van wat het beste werkt voor jou. Dit hangt af van effectiviteit, bijwerkingen en wat je zelf wilt.
| Kenmerk | Methylfenidaat | Dexamfetamine |
|---|---|---|
| Werkingsmechanisme | Remt heropname dopamine | Stimuleert afgifte dopamine en noradrenaline |
| Effectiviteit | 70% van ADHD’ers reageert goed | Effectiever dan methylfenidaat |
| Bijwerkingen | Verminderde eetlust, tunnelvisie, rebound-effecten | Mogelijke slaapstoornissen, droge mond, gewichtsverlies |
| Sterkte | Standaard sterkte | Twee keer sterker dan methylfenidaat |
| Werkingsduur | Korter dan dexamfetamine | Ongeveer 5 uur |
Samenvattend, zowel methylfenidaat als dexamfetamine zijn goede keuzes tegen ADHD. De keuze hangt af van wat het beste bij je past.
medicatie adhd – Tweede keuze Atomoxetine
Atomoxetine is een psychostimulant en de tweede keuze voor ADHD-behandeling bij volwassenen. Atomoxetine kan helpen bij het verbeteren van aandacht, stemming en concentratie. De precieze werking is echter nog niet helemaal duidelijk. Het wordt pas voorgeschreven als andere medicijnen zoals methylfenidaat en dexamfetamine niet werken of slecht verdragen worden.
Werking en effecten van atomoxetine
Atomoxetine werkt als een remmer van de noradrenalinetransporter. Het kan helpen bij het verminderen van ADHD-symptomen. Onderzoek toont aan dat atomoxetine bij volwassenen met ADHD een effect heeft op de kernsymptomen. Maar er is weinig vertrouwen in de schatting van het effect van atomoxetine door methodologische beperkingen.
Atomoxetine wordt goed opgenomen door het lichaam en bereikt zijn maximale concentratie binnen 1-2 uur. Het wordt aanbevolen als een tweede keuze voor volwassenen met ADHD.
| Bijwerking | Volwassenen | Kinderen/jongeren |
|---|---|---|
| Verminderde eetlust | Ja | Ja |
| Slapeloosheid | Ja | Nee |
| Hoofdpijn | Ja | Ja |
| Droge mond | Ja | Nee |
| Misselijkheid | Ja | Ja |
| Slaperigheid | Nee | Ja |
| Verhoogde bloeddruk | Nee | Ja |
| Versnelde hartslag | Nee | Ja |
Bezit van het CYP2D6-polymorfisme kan bijwerkingen zoals minder eetlust, slapeloosheid en depressie verhogen. Atomoxetine is niet veilig voor mensen met nauwe-kamerhoekglaucoom of ernstige hart- en hersenproblemen.
“De bijwerkingen van atomoxetine omvatten droge mond, duizeligheid, verminderde eetlust, misselijkheid en vermoeidheid.”
Hoewel suïcidaliteit bij ADHD-raten zeldzaam is, is het belangrijk alert te blijven op dit risico bij het gebruik van atomoxetine.
Derde keuze: Bupropion
Bupropion is een medicijn voor ADHD bij volwassenen. Het is de derde keuze na methylfenidaat en dexamfetamine. Het werkt rustgevend en helpt mensen zich beter te concentreren.
Je krijgt bupropion pas als andere medicijnen niet helpen. Het werkt lang en is veilig zonder risico op verslaving.
Er is maar één onderzoek dat aanwijzingen geeft voor de effectiviteit van bupropion. De bijwerkingen kunnen zijn hoofdpijn, droge mond, en slapeloosheid. Bij hoge doses kan het zelfs epileptische aanvallen veroorzaken.
Uit sommige studies blijkt dat meer mensen in de medicijnsgroep problemen hebben dan in de placebo-groep. Maar de nauwkeurigheid hiervan is niet helemaal zeker.
Kortom, bupropion kan een goede keuze zijn als derde keuze adhd medicatie. Maar de bewijzen zijn niet heel sterk. Elke patiënt moet zelf bepalen of de voordelen het risico waard zijn.
Bijwerkingen van ADHD-medicatie
ADHD-medicijnen kunnen bijwerkingen hebben. Deze zijn meestal mild en verdwijnen snel. Het is belangrijk de meest voorkomende bijwerkingen te kennen.
Meest voorkomende bijwerkingen
Onderzoek toont dat veel patiënten bijwerkingen ervaren. De meest voorkomende zijn:
- Verminderde eetlust (80% van de patiënten)
- Hartkloppingen en een versnelde hartslag (gemeld door 103 patiënten)
- Rebound-effecten (103 patiënten)
- Hoofdpijn (101 patiënten)
- Slaapproblemen
- Droge mond
- Nervositeit en een gejaagd gevoel
Omgaan met bijwerkingen
Als bijwerkingen niet weggaan, kan de dosering worden aangepast. Of je kunt overgaan op een ander type bijwerkingen adhd medicatie. Veel patiënten zijn tevreden met hun medicatie. Ze voelen zich beter en kunnen zich beter concentreren.
Organisaties zoals Lareb en Impuls & Woortblind pleiten voor meer onderzoek. Ze willen meer weten over de effectiviteit en veel voorkomende bijwerkingen van ADHD-medicatie. Dit helpt bij het omgaan met bijwerkingen.
“Patiënten waren over het algemeen meer tevreden over hun artsen dan over apothekers als het ging om uitleg over de medicatie en mogelijke bijwerkingen.”
Contra-indicaties voor ADHD-medicatie
Patiënten en zorgverleners moeten op de hoogte zijn van contra-indicaties bij ADHD-medicatie. Dit geldt vooral voor alcohol, drugs en zwangerschap.
Alcohol en drugs
ADHD-medicatie en alcohol of drugs zoals cannabis, kunnen elkaar beïnvloeden. Dit kan de werking van de medicatie verstoren. Contra-indicaties adhd medicatie betekent dat deze middelen niet samen gebruikt moeten worden.
Alcohol en drugs kunnen de werking van ADHD-medicatie verminderen. Dit verhoogt het risico op bijwerkingen.
Zwangerschap
Tijdens de zwangerschap adhd medicatie wordt vaak besloten om de medicatie te stoppen. Dit omdat het risico van medicatie in de baarmoeder wordt afgewogen tegen het risico van langdurig niet gebruiken. De gezondheid van moeder en kind is belangrijk.
“Het gebruik van ADHD-medicatie tijdens de zwangerschap wordt zorgvuldig afgewogen, waarbij de risico’s voor de gezondheid van moeder en kind altijd voorop staan.”
Patiënten en zorgverleners moeten de contra-indicaties adhd medicatie goed begrijpen. Zo kunnen ze verantwoord omgaan met ADHD-medicatie en de gezondheid beschermen.
ADHD-medicatie en deelname aan verkeer
Als je ADHD-medicatie gebruikt, is het belangrijk om je bewust te zijn van de impact op je rijvaardigheid. De meeste medicijnen, zoals methylfenidaat en dexamfetamine, kunnen de reactietijd verminderen. Dit kan het risico op verkeersongevallen verhogen.
Volgens onderzoek hebben mensen met ADHD-medicatie een hoger risico op ongelukken. Medicijnen zoals slaap- en kalmeringsmiddelen kunnen je rijvaardigheid slechter maken. Het is belangrijk om de bijwerkingen van je medicatie te kennen.
Volg de dosering van je medicatie nauwkeurig op. De eerste dagen kunnen de bijwerkingen het meest intens zijn. Dit kan je rijvaardigheid beïnvloeden. Gebruik geen alcohol of drugs met je ADHD-medicatie.
Je kunt soms veilig blijven rijden met dexamfetamine als je de regels volgt. Raadpleeg je arts of apotheker voor advies over je medicatie en rijvaardigheid.
Let op: Als je denkt dat iemand onveilig rijdt door medicatie, bel dan de politie. Veiligheid op de weg is erg belangrijk.
Samengevat is het belangrijk om goed op de hoogte te zijn van de bijwerkingen van adhd medicatie en autorijden. Volg de adviezen van je arts of apotheker op. Zo blijf je veilig deelnemen aan het verkeer.
Niet-medicamenteuze behandelingen voor ADHD
Medicatie helpt vaak goed bij ADHD. Maar combineren met coaching of therapie werkt nog beter. Je kunt ook andere opties proberen, zoals niet medicamenteuze adhd behandeling. Als deze opties niet helpen, kan de dokter medicijnen weer aanbevelen.
Adhd coaching en therapie
Er zijn verschillende adhd coaching en therapie-opties. Ze helpen bij organisatie, tijdmanagement, emoties en sociale vaardigheden. Ze verbeteren niet altijd de ADHD-symptomen, maar helpen wel met het dagelijks functioneren.
Wanneer medicatie overwegen?
Als niet-medicamenteuze behandelingen niet helpen, is het overwegen van medicijnen een optie. De dokter bespreekt dan medicijnen weer, afhankelijk van de ADHD-symptomen en de voorkeuren van de patiënt.
“Een weloverwogen keuze tussen medicamenteuze en niet-medicamenteuze behandelingen is belangrijk, rekening houdend met de ernst van ADHD-symptomen, gedragsproblemen, functioneren op verschillende domeinen en patiëntvoorkeuren.”
Vergoeding van ADHD-medicatie
Als je ADHD hebt, kun je vaak de kosten voor medicijnen vergoed krijgen. De vergoeding varieert per zorgverzekeraar. Het is slim om je goed te informeren over de vergoedingsmogelijkheden.
Medicijnen zoals Ritalin, Medikinet (met methylfenidaat) en sommige andere middelen zijn vaak volledig vergoed. Je betaalt alleen je eigen risico. Maar voor medicijnen zoals Strattera of dexamfetamine moet je soms zelf betalen.
Je eigen bijdrage voor ADHD-medicatie is maximaal €250 per persoon per jaar. Daarnaast betaal je maximaal €635 per jaar voor alle vergoede medicijnen.
Bepaalde zorgverzekeraars vergoeden extra bijdragen via aanvullende verzekeringen. Bij Nationale-Nederlanden kun je tot €150 per jaar vergoed krijgen, afhankelijk van je pakket.
De verzekering vergoed alleen het goedkoopste merk van ADHD-medicatie. De kosten voor duurdere merken moet je zelf betalen. Informeer je goed, om de kosten te beperken.
Conclusie
ADHD-medicatie kan samen met andere behandelingen helpen. Het is belangrijk om met je arts de beste medicatie te vinden. Dit moet passen bij jouw situatie, met oog voor werking en bijwerkingen.
Onderzoek toont aan dat ADHD-medicatie op korte termijn kan helpen. Maar de langetermijneffecten op kinderen zijn nog niet helemaal duidelijk. Het is dus belangrijk om de behandeling regelmatig te checken en te veranderen als nodig.
De doel van ADHD-behandeling is om mensen te ondersteunen. Met medicatie, coaching, therapie en meer kan iedereen beter worden. Dit verbetert de kwaliteit van hun leven.
