Dyslexie en aandachtstekort (ADD) zijn twee verschillende leerstoornissen. Ze komen vaak samen voor. Ongeveer 40% van de kinderen met AD(H)D heeft ook dyslexie, en andersom.
Goed herkennen van dyslexie add is belangrijk. Het is cruciaal om de juiste ondersteuning te bieden. Zo kunnen we lees- en concentratieproblemen verminderen. In dit artikel leert u meer over deze unieke combinatie.
Belangrijkste inzichten
- Dyslexie en ADD zijn twee verschillende leerstoornissen die vaak samen voorkomen.
- Ongeveer 40% van de kinderen met AD(H)D heeft ook dyslexie, en vice versa.
- Herkenning en de juiste behandeling zijn essentieel voor betere lees- en concentratieprestaties.
- Onderwijsondersteuning, hulpmiddelen en accommodaties kunnen kinderen met dyslexie add helpen.
- Gedragstherapie en medicatie kunnen ook een belangrijke rol spelen in de behandeling.
Wat is dyslexie ADD?
Dyslexie en ADD zijn twee verschillende aandoeningen. Ze komen vaak samen voor. Dyslexie maakt het moeilijk om te lezen, te schrijven en te spellen. ADD veroorzaakt concentratieproblemen, impulsiviteit en hyperactiviteit.
Onderzoek laat zien dat 40% tot 60% van de kinderen met dyslexie minstens één andere ontwikkelingsstoornis hebben.
Dyslexie en ADD: Twee Verschillende Condities
Hoewel dyslexie en ADD verschillend zijn, zijn ze sterk verbonden. Onderzoek toont aan dat ongeveer 40% van de kinderen met ADD ook dyslexie, en andersom. Het is belangrijk om de verschillen en overeenkomsten te begrijpen.
De Verbinding tussen Dyslexie en ADD
ADHD, autisme en dyslexie zijn familieleden van leer- en gedragsstoornissen. Ze hebben een genetische verwantschap. Dit maakt het vaak dat deze aandoeningen samen voorkomen.
De symptomen van ADHD en dyslexie kunnen elkaar verbergen. Daarom is een grondige evaluatie nodig. Dit helpt bij het begrijpen van de problemen.
ADHD en dyslexie hebben soms dezelfde problemen, zoals geheugen- en concentratieproblemen. Ze hebben echter specifieke behandelmethoden. Een team van specialisten is nodig voor een goede diagnose en behandeling.
“Sinds 1 januari 2022 komen kinderen met dyslexie en comorbiditeit in aanmerking voor vergoede dyslexiezorg.”
Symptomen van dyslexie add
Mensen met dyslexie en ADD hebben unieke en overlappende symptomen. Dyslectici hebben moeite met lezen, schrijven en spellen. Mensen met ADD hebben problemen met concentratie, impulsiviteit en hyperactiviteit.
Beide groepen hebben ook moeite met organisatie, planning en aandacht. Het is belangrijk om alle symptomen goed te bekijken. Zo kom je tot een goede diagnose en een goede behandeling.
| Symptomen van Dyslexie | Symptomen van ADD |
|---|---|
|
|
Onderzoek laat zien dat ongeveer 50% tot 60% van de mensen met ADHD ook dyslexie hebben. Ongeveer 8% tot 17% van de bevolking heeft dyslexie. Bovendien zijn 35% van de ondernemers dyslectisch, wat laat zien dat dyslexie en succes kunnen gaan samen.
“89% van de kinderen met ADHD hebben ook dyspraxie. Dit toont de grote overlap tussen deze aandoeningen. 62% van de kinderen met dyslexie hebben ook ADD-symptomen.”
De Functionele Disconnectie Syndroom (FDS) heeft een verband met ADD en ADHD. Dit laat de complexiteit van deze aandoeningen zien. ADD en ADHD hebben verschillende symptomen, zoals hyperactiviteit bij ADHD en prikkelgevoeligheid bij ADD.
Diagnose en Beoordeling
Voor een goede diagnose van dyslexie en AD(H)D is neuropsychologisch onderzoek nodig. Een team van psychologen en pedagogen werkt samen. Sinds 2009 is er een regeling voor kinderen met ernstige dyslexie. Ze moeten aan bepaalde criteria voldoen, zoals zwakke scores in lezen en spellen.
Criteria voor Ernstige Dyslexie
Vanaf groep 4 kan men onderzoek naar dyslexie laten doen. Dit gebeurt na drie meetmomenten, als de leerling tot de zwakste 10% behoort. Voor vergoede zorg moet een leerling drie keer een V- of E-score halen in de laagste 10%.
Het neuropsychologisch onderzoek kijkt ook naar andere stoornissen zoals ADHD of autisme. Deze kunnen invloed hebben op de behandeling. In het leerlingdossier staan alle belangrijke gegevens en resultaten.
“Het is van belang om zicht te krijgen op eventuele comorbide stoornissen die van invloed kunnen zijn op de behandeling en de mogelijkheid om compensatiestrategieën aan te leren of te gebruiken.”
De eisen voor doorverwijzing naar vergoede zorg zijn gelijk voor alle scholen. Diagnostiek voor dyslexie wordt vergoed, zelfs zonder ernstige dyslexie. Maar de behandeling moet wel nodig zijn.
Aanpak en Behandeling
De behandeling van dyslexie add is maatwerk. Het kan verschillende onderdelen hebben. Voor dyslexie is remediërende begeleiding erg belangrijk. Dit helpt bij het verbeteren van lezen en spellen.
Voor ADHD is gedragstherapie, medicatie of een mix daarvan vaak nodig. Dit helpt om de symptomen te beheersen.
Speciale Hulpmiddelen en Accommodaties
Speciale hulpmiddelen en accommodaties zijn ook heel belangrijk. Ze helpen kinderen met dyslexie add beter te presteren. Denk aan:
- Voorleessoftware
- Extra tijd bij toetsen en examens
- Digitale notetakers
- Geluidsdemping of een rustige werkplek
Deze aanpassingen maken leren en concentreren makkelijker. Ze zijn aangepast aan de behoeften van de leerling.
| Behandelonderdeel | Doel |
|---|---|
| Remediërende begeleiding | Verbeteren van lezen, spellen en schrijven |
| Gedragstherapie | Verminderen van aandachts- en impulscontroleproblemen |
| Medicatie | Verbeteren van concentratie en fokken |
| Hulpmiddelen en accommodaties | Ondersteunen van het leren en compenseren van beperkingen |
De behandeling van dyslexie add is een gespecialiseerd proces. Het vereist maatwerk. Met gerichte begeleiding, effectieve therapie en passende ondersteuning kunnen kinderen hun potentieel volledig benutten.
Onderwijs en Leerstrategieën
Leerlingen met dyslexie of ADD hebben vaak extra hulp nodig op school. Ze hebben speciale instructie nodig, vooral bij lezen en schrijven. Goede leerstrategieën, zoals die in “Zelfregulerend leren – Effectiever leren met leerstrategieën” staan, kunnen helpen.
Scholen en leraren moeten weten wat deze leerlingen nodig hebben. Ze moeten inspelen op hun behoeften. Er zijn manieren om leerlingen met dyslexie ADD te ondersteunen:
- Gebruik van kleuren en labels om informatie te structureren
- Visuele ondersteuning, zoals schema’s en woordenlijsten
- Compensatie voor trage auditieve verwerking, bijvoorbeeld door instructies stap-voor-stap te geven
- Praktijkgerichte lessen die aansluiten bij de leerstijl van de leerling
Goede relaties opbouwen met leerlingen is ook belangrijk. Leraren moeten begrip tonen voor hun stoornis en hun sterke punten benadrukken. Zo kunnen leerlingen met dyslexie ADD beter presteren.
Leerstrategieën voor kinderen met ADD
Kinderen met ADD kunnen baat hebben bij verschillende leerstrategieën:
- Aanpassing van lesmateriaal en instructie: korte stappen, visuele ondersteuning, extra tijd voor taken
- Vakspecifieke tips: prikkelende taken, computergebruik, extra tijd voor toetsen
- Schrijf- en leestips: tussenregels in schriften, korte verhalen, tekstgedeeltes afdekken
- Rekenkundige ondersteuning: visuele hulpmiddelen, gebruik van rekenmachine, opdelen in kleinere stappen
- Wereldoriëntatie: focus op visuele vakken, ondersteuning bij topografie
Door deze strategieën toe te passen, kunnen scholen en leraren leerlingen met dyslexie ADD beter begeleiden.
“Ongeveer 95% van de mensen leert via het gehoor, terwijl slechts een kleine groep visueel leert. De training ‘Ik leer anders’ bestaat uit ongeveer 4 tot 6 sessies, waarbij de leerling tijdens de eerste sessie al kan aangeven of de leermethode voor hem of haar werkt.”
Door aanpassingen en strategieën in te zetten, kunnen leerlingen met dyslexie ADD beter presteren. Dit versterkt ook hun zelfvertrouwen.
Gedragstherapie en Medicatie
Behandeling van dyslexie met ADHD vereist gedragstherapie, vooral cognitieve gedragstherapie. Deze therapie helpt mensen negatieve gedachten te herkennen en te veranderen. Zo leren ze beter om te gaan met uitdagingen.
Cognitieve Gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie werkt aan negatieve gedachten en overtuigingen. Dit beïnvloedt het gedrag en de emoties. Voor mensen met gedragstherapie dyslexie add helpt het bijvoorbeeld met faalangstzinvolle situaties.
Naast cognitieve gedragstherapie kan medicatie ook helpen. Een combinatie van beide is vaak het beste. Medicatie vermindert ADHD-symptomen en therapie helpt om ermee om te gaan.
Onderzoek toont dat medicatie voor ADHD vaak binnen weken werkt. Het heeft weinig langetermijnrisico’s. Patiënten blijven vaak niet lang genoeg aan hun medicatie.
Hoewel medicatie voor ADHD effectief is, is de langetermijnadherentie laag. Dit kan de behandeling minder effectief maken. Het is belangrijk om de behandeling aan te passen aan de behoeften van de patiënt.
Onderdelen van een dyslexie behandeling
De behandeling van dyslexie richt zich op verschillende punten. Dit omvat de klank-tekenkoppeling, het bewustzijn van fonemen, het herkennen van woorden, systematische herhaling, en het bewustzijn van fonologie. Deze behandeling wordt door orthopedagogen of kinderpsychologen uitgevoerd. Ook kunnen kinderen thuis werken met digitale oefenprogramma’s, zoals Spiek Digitaal.
Een goede behandeling voor dyslexie heeft meerdere onderdelen:
- Verbeteren van de klank-tekenkoppeling: Kinderen leren de link tussen letters en klanken beter te zien en te gebruiken.
- Ontwikkelen van het fonemisch bewustzijn: Ze leren de verschillende klanken in woorden te herkennen en te manipuleren.
- Vergroten van de woordherkenning: Ze oefenen snel en nauwkeurig woorden te herkennen.
- Toepassen van systematische herhaling: Ze herhalen oefeningen op een gestructureerde manier om vaardigheden te verbeteren.
- Versterken van het fonologisch bewustzijn: Ze ontwikkelen een beter begrip van de klanken en structuur van woorden.
Orthopedagogen en kinderpsychologen zijn erg belangrijk tijdens deze behandeling. Ze geven gerichte begeleiding en passen hun aanpak aan aan het kind. Ook kunnen kinderen thuis werken met digitale oefenprogramma’s, zoals Spiek Digitaal, om hun vaardigheden te verbeteren.
De behandeling van dyslexie helpt kinderen hun vaardigheden te verbeteren. Ze krijgen professionele begeleiding en oefenen zelfstandig. Zo kunnen kinderen met dyslexie hun lees- en spellingvaardigheden aanzienlijk verbeteren.
Eigenaarschap in de behandeling
Bij de behandeling van dyslexie is het belangrijk dat de cliënt nauw betrokken wordt. Dit zorgt voor meer motivatie, zelfvertrouwen en eigenaarschap over de behandeling. Kinderen die meer betrokken zijn, zijn meer geneigd om door te zetten en te blijven oefenen. Dit helpt bij het succes van de behandeling.
Onderzoek laat zien dat ongeveer 70% van de spellingfouten tot vijf categorieën behoren. Deze categorieën zijn: klankzuivere en bijna klankzuivere woorden, de verlengingsregel, de lange klankregel en de korte klankregel. Speciale hulpmiddelen en accommodaties, zoals gekwalificeerde spellingstoetsen en diagnostisch gesprek, worden vaak gebruikt om de betrokkenheid en eigenaarschap te vergroten.
- Gekwalificeerde spellingstoetsen
- Diagnostisch gesprek
- Spontane schrijfproducten
De aanpak van spellingvaardigheid richt zich op het behalen van een minimaal 1F niveau. Dit is nodig voor een goede maatschappelijke redzaamheid. Voor volwassenen is het doel een 2F niveau (1 Streefniveau) bereiken voor maatschappelijke zelfredzaamheid.
“Een (vooraf) gemeenschappelijk afgesproken doel vormt de kern van taakverdeling.”
Door de cliënt actief te betrekken, worden de psychologische basisbehoeften zoals autonomie, competentie en relatie beter vervuld. Dit draagt bij aan een succesvolle behandeling en eigenaarschap over het proces.
Weten waar je aan toe bent
Bij dit instituut is de voortgang van de behandeling erg belangrijk. Ze houden goed contact met ouders en scholen. De behandeling voldoet aan de hoge standaarden van het Nederlands Kwaliteitsinstituut. Cliënten geven een hoge waardering van 8,6.
| Onderdeel | Percentage |
|---|---|
| Werknemers met ADHD moeite met focus, rust en overzicht | 75% |
| Personen met ADHD die baat hebben bij Davis® AD(H)D training | Ratio 1:2 |
| Verbetering in functioneren na Davis-technieken training | Significant |
Ze staan voor duidelijkheid en transparantie in de behandeling. Ouders en leraren worden goed geïnformeerd. Dit helpt het kind succesvol te maken.
“Beelddenkers tonen een hoge mate van nieuwsgierigheid, vooral visueel, wat leidt tot onverwachte oplossingen. Vrijheid is essentieel voor hen, zodat hun talenten kunnen bloeien.”
Regelmatige gesprekken en evaluaties houden ouders en leraren nauw bij. Dit zorgt voor begrip en waardering voor de uitdagingen van het kind.
Bijkomende problemen aanpakken
Kinderen en jongeren met dyslexie hebben vaak meer problemen dan alleen lees- en schrijfproblemen. Ze worstelen met faalangst en een lage zelfwaardering. Deze problemen zijn belangrijk in de behandeling.
De behandeling helpt hen om met deze problemen om te gaan. Het doel is om hun zelfwaardering te versterken en hun faalangst te verminderen. Zo krijgen ze de middelen om met dyslexie om te gaan.
| Bijkomende problemen | Aanpak in behandeling |
|---|---|
| Faalangst | Leren omgaan met prestatiedruk en angst voor fouten maken |
| Lage zelfwaardering | Versterken van positief zelfbeeld en vertrouwen in eigen kunnen |
| Gedragsproblemen | Aanleren van effectieve copingstrategieën |
| Emotieregulatieproblemen | Ontwikkelen van vaardigheden om gevoelens te herkennen en te reguleren |
Door deze problemen aan te pakken, kunnen kinderen en jongeren met dyslexie beter omgaan met hun uitdagingen. Dit maakt de behandeling effectiever. Het draagt bij aan een positievere toekomst.
Tijdig starten met begeleiding
Het is erg belangrijk om snel te beginnen met begeleiding voor kinderen met dyslexie. Dit helpt om de leerachterstand klein te houden. Zo kunnen ze hun potentieel beter ontwikkelen. Deskundige begeleiding maakt het makkelijker voor kinderen om met hun leerproblemen om te gaan.
Studies tonen aan dat het goed is om al vroeg te beginnen met ondersteuning. Dit is vooral belangrijk in de kleutergroepen (groep 1 en 2). Dit kan helpen om betere resultaten te behalen dan wanneer je pas later begint.
- Interventie-programma’s voor kinderen met dyslexie moeten al in de kleutergroepen starten. Ze moeten intensief zijn (ongeveer 15 tot 30 minuten per dag) en lang duren.
- Leerlingen die risico lopen op dyslexie moeten in groep 3 nauwlettend worden gevolgd. Dit gebeurt met beoordelingsmomenten in de herfstvakantie, februari, eind maart en mei/juni. Zo kan extra ondersteuning snel worden geboden.
- Kinderen met dyslexie moeten meer lezen. Ze moeten een extra leesuur per week krijgen. Ook is het belangrijk om hun luisterbegrip te verbeteren voor toekomstig leessucces.
Door tijdig te beginnen met begeleiding, kunnen kinderen met dyslexie hun potentieel volledig benutten. Dit is erg belangrijk voor hun toekomst.
“Tijdige begeleiding voor kinderen met dyslexie is cruciaal voor hun succes op school en in het leven.”
Conclusie
We hebben in deze gids de kenmerken van dyslexie en ADD besproken. We hebben ook gezien hoe je deze leerstoornis kunt herkennen. En welke ondersteuning er is om leesvaardigheid en concentratie te verbeteren.
De herkenning en behandeling van deze aandoening zijn uitdagend. Maar onze gids geeft waardevolle inzichten. Met de juiste strategieën en hulpmiddelen kunnen mensen met dyslexie ADD hun potentieel benutten.
Het is belangrijk snel te handelen en de juiste ondersteuning te bieden. Zo kunnen kinderen en volwassenen met dyslexie ADD hun doelen bereiken. Met de juiste begeleiding kunnen ze hun unieke kwaliteiten benutten en slagen.
