Nadat je een diagnose hebt gekregen, kun je beginnen met een behandeling. De juiste therapie adhd volwassenen hangt af van hoe ernstig je adhd bij volwassenen is en je leeftijd. Je kiest samen met hulpverleners en familieleden. Bij kinderen kiezen ouders samen met professionals.
De behandeling begint vaak met psycho-educatie en adviezen. Als dat niet genoeg is, overleg je over medicijnen of psychologische behandeling.
Belangrijke adviezen:
- Volwassenen met ADHD kunnen kiezen voor een combinatie van therapie en medicatie
- Samen met een hulpverlener bepaal je de meest geschikte behandeling
- Psycho-educatie en adviezen zijn vaak de eerste stap in de behandeling
- Medicatie zoals Ritalin kan ADHD-symptomen bij volwassenen verminderen
- Psychologische therapieën kunnen helpen om beter om te gaan met ADHD
Wat is ADHD bij volwassenen?
ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactivity Disorder. Het is een stoornis die je al vroeg kan voelen. Het zorgt voor problemen met concentreren, impulsief zijn en veel energie hebben. Deze problemen blijven vaak door tot je volwassen bent.
ADHD is niet zo bekend bij volwassenen, maar het komt vaak voor. Het is schatting dat 1 tot 2,5% van de Nederlanders het heeft.
Symptomen en kenmerken
De belangrijkste symptomen van ADHD bij volwassenen zijn:
- Problemen met concentreren en moeite om zich te focussen, vooral bij saaie of routine-achtige dingen
- Impulsief zijn en moeite hebben met impuls te beheersen, zoals snel geïrriteerd raken of snelle beslissingen maken
- Innerlijke onrust en veel energie, zoals een gejaagd gevoel of moeite om te ontspannen
Volwassenen met ADHD hebben soms ook moeite met organiseren, plannen en zich te herinneren. Ze hebben vaak problemen in verschillende delen van hun leven, zoals werk, relaties en geldzaken.
Gevolgen van onbehandelde ADHD
ADHD bij volwassenen zonder behandeling kan erg slecht zijn. Ze voelen zich vaak minder zelfverzekerd, hebben depressie en hebben moeite met relaties. Sommigen raken verslaafd aan drank of drugs. Ook kunnen ze problemen krijgen op het werk door concentratie- en organisatieproblemen.
“Onbehandelde ADHD kan een aanzienlijke impact hebben op het dagelijks functioneren van volwassenen.”
Diagnose van ADHD bij volwassenen
Het vaststellen van ADHD bij volwassenen is een zorgvuldig proces. Verschillende methoden worden gebruikt. De behandelaar kijkt eerst naar het gedrag en de klachten van de cliënt. Dit gebeurt door middel van observaties en vragenlijsten. Soms kijkt een team van behandelaars naar de diagnose.
De DSM-IV-criteria voor ADHD onderscheiden tussen aandachtstekort en hyperactiviteit/impulsiviteit. Een volwassene moet minstens zes maanden lang symptomen hebben om een diagnose te krijgen.
Volwassenen boven de 17 jaar hebben volgens de DSM-5 minstens vijf symptomen van aandachtstekort nodig voor een diagnose. De DSM-5 is veranderd ten opzichte van vroegere versies.
| ADHD-type | Kenmerken |
|---|---|
| Gecombineerd type | Symptomen van zowel aandachtstekort als hyperactiviteit/impulsiviteit |
| Overwegend onoplettend type | Hoofdzakelijk symptomen van aandachtstekort |
| Overwegend hyperactief/impulsief type | Hoofdzakelijk symptomen van hyperactiviteit en impulsiviteit |
Als iemand eerder aan de criteria voldeed maar nu minder symptomen heeft, spreken we van remissie. De ernst van ADHD kan mild, matig of ernstig zijn. Dit hangt af van de symptomen en hun impact.
Het diagnostisch onderzoek checkt of iemand aan de criteria voldoet. Dit gebeurt door de symptomen en problemen te bekijken.
“Bij Psychologiepraktijk van Buuren, locatie Leiden, is gespecialiseerd in ADHD-diagnostiek en behandeling voor volwassenen.”
Behandelmogelijkheden voor ADHD bij volwassenen
Een goede behandeling voor ADHD bij volwassenen gebruikt verschillende methoden. De eerste stap is psycho-educatie. Dit helpt patiënten en hun familie beter te begrijpen. Zo ontstaat begrip en een betere omgang met ADHD.
Psycho-educatie en advies
Psycho-educatie geeft inzicht in ADHD. Dit kan voor patiënten en hun familie helpen. Online behandeling is ook beschikbaar, via de SuperBrains app. Dit helpt mensen al voor de behandeling met doelen en informatie.
Medicatie
Medicijnen zijn belangrijk voor ADHD-behandeling. Medicijnen zoals methylfenidaat (Ritalin, Concerta) en atomoxetine (Strattera) helpen. Ze verhogen dopamine en noradrenaline, wat helpt bij concentratie en stemming.
| Soort medicatie | Werkingsmechanisme | Voordelen |
|---|---|---|
| Methylfenidaat (Ritalin, Concerta) | Verhoogt dopamine en noradrenaline | Verbeterde concentratie, verminderde impulsiviteit, stabielere stemming |
| Atomoxetine (Strattera) | Remt heropname noradrenaline | Verbeterde concentratie, verminderde impulsiviteit, betere besluitvorming |
De behandeling helpt ook met andere problemen zoals angst en slaapproblemen. Bij weinig verbetering kan een opname in een kliniek nodig zijn.
Psychologische therapieën
Volwassenen met ADHD kunnen baat hebben bij verschillende psychologische therapieën. Deze therapieën helpen hen om beter om te gaan met ADHD-symptomen. Ze leren ook vaardigheden om dagelijks uitdagingen te verminderen.
Cognitieve gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie (CGT) is erg populair. CGT helpt volwassenen met ADHD hun gedachten en gedrag te veranderen. Ze leren hoe gedachten, gevoelens en handelen samenhangen. Dit helpt hen om beter met ADHD-symptomen zoals concentratieproblemen om te gaan.
Vaardigheidstraining
Vaardigheidstrainingen zijn ook nuttig voor volwassenen met ADHD. Ze leren praktische vaardigheden zoals planning en tijdsmanagement. Deze trainingen kunnen apart of samen met CGT gegeven worden, afhankelijk van wat nodig is.
De doelstelling van deze therapieën is om volwassenen met ADHD te helpen met hun symptomen. Ze leren inzichten, vaardigheden en strategieën. Zo kunnen ze beter functioneren in hun dagelijks leven.
“De combinatie van psychologische therapie en praktische begeleiding biedt vaak de beste resultaten voor volwassenen met ADHD.”
Combinatiebehandeling: therapie en medicatie
Voor volwassenen met ADHD werkt een combinatie van therapie en medicatie vaak beter dan één op zich. Psycho-educatie en adviezen kunnen soms niet genoeg zijn. Dan helpt een combinatiebehandeling.
Teams die met ADHD werken, volgen soms niet de zorgstandaard. Ze maken individuele keuzes, zoals het inschakelen van naasten of het combineren van therapieën. Dit verschilt per team en persoon.
Psycho-educatie is heel belangrijk in de behandeling. Het moet vroeg in de behandeling starten. Maar, er is minder ervaren professionals die dit kunnen doen.
| Behandelvorm | Voordelen | Nadelen |
|---|---|---|
| Therapie alleen | Gericht op gedragsverandering en vaardigheden | Kan op zichzelf onvoldoende zijn bij ernstige symptomen |
| Medicatie alleen | Symptomen snel verlichten | Mogelijke bijwerkingen, effect stopt bij stoppen medicatie |
| Combinatiebehandeling | Aanpak gericht op zowel symptomen als gedragsverandering | Meer tijdsinvestering en coördinatie nodig |
De keuze voor een combinatiebehandeling hangt af van hoe ernstig de ADHD-symptomen zijn. Door therapie en medicatie samen te gebruiken, wordt de behandeling effectiever en duurzamer.
Therapie adhd volwassenen
Voor volwassenen met adhd therapie volwassenen zijn er veel behandelingen. Deze zijn aangepast aan wat de persoon nodig heeft. Vaak werkt een combinatie van therapie en medicijnen het best.
Er zijn veel therapievormen voor therapie adhd volwassenen:
- Cognitieve gedragstherapie (CGT): Helpt bij het oplossen van problemen en het ontwikkelen van nieuwe strategieën.
- Vaardigheidstrainingen: Verbeteren time management, emotieregulatie en sociale vaardigheden.
- EMDR-therapie: Gebruikt oogbewegingen, geluiden of aanrakingen om traumatische herinneringen te verwerken.
- Psychomotorische therapie (PMT): Gebruikt beweging voor nieuwe ervaringen en gedragsverandering.
- Beeldende therapie: Zorgt voor emotionele groei en zelfontwikkeling door creatief te zijn.
- Oplossingsgerichte therapie: Helpt bij het vinden van oplossingen en het versterken van krachten.
De behandeling bij adhd therapie volwassenen focust op het huidige leven. Het doel is om klachten te verminderen. Dit kan zowel alleen als in groep gebeuren.
| Therapievorm | Doel |
|---|---|
| Cognitieve gedragstherapie (CGT) | Problematische situaties aanpakken en nieuwe strategieën ontwikkelen |
| Vaardigheidstrainingen | Time management, emotieregulatie en sociale vaardigheden verbeteren |
| EMDR-therapie | Verwerking van traumatische herinneringen bevorderen |
| Psychomotorische therapie (PMT) | Nieuwe ervaringen en gedragsverandering via beweging en lichaamswerk |
| Beeldende therapie | Emotionele groei en zelfontwikkeling via creatieve expressie |
| Oplossingsgerichte therapie | Oplossingen vinden en krachten en hulpbronnen versterken |
Therapie voor volwassenen met ADHD maakt een persoonlijk plan op. Dit plan kan verschillende methoden combineren. Het doel is om de symptomen te verminderen en het leven beter te maken.
Alternatieve behandelingen
Naast medicijnen en psychologie, zijn er andere manieren om ADHD te helpen. Beweging, sport en ontspanning zijn goede opties voor volwassenen. Ze kunnen helpen om beter te voelen en te doen.
Beweging en sport
Door regelmatig te bewegen, voelen volwassenen met ADHD zich beter. Sporten zoals hardlopen of fietsen helpt om stress te verminderen. Krachttraining en yoga zijn ook goed.
Ontspanningsoefeningen
Meditatie en ademhalingsoefeningen zijn erg nuttig. Ze helpen om de geest te kalmeren en stress te verminderen. Dit maakt het makkelijker om aandachtig te zijn.
| Alternatieve aanpak | Voordelen |
|---|---|
| Beweging en sport |
|
| Ontspanningsoefeningen |
|
Deze alternatieven zijn niet de enige oplossing, maar ze helpen wel. Ze kunnen samen met andere behandelingen het leven van volwassenen met ADHD verbeteren.
“Een actieve levensstijl en ontspannende oefeningen kunnen een aanzienlijke impact hebben op het dagelijks functioneren van volwassenen met ADHD.”
Aanpassingen in de leefomgeving
Voor volwassenen met ADHD zijn aanpassingen in de leefomgeving erg belangrijk. Ze helpen om beter om te gaan met de ADHD-symptomen. Dit kan door meer structuur, duidelijke afspraken en een rustige werkplek.
Deze aanpassingen kunnen samen met behandelaren en naasten worden gemaakt. Zo ontstaat een omgeving die past bij de behoeften van iemand met ADHD. Dit ondersteunt hen in hun dagelijks leven.
Er zijn veel voorbeelden van hoe je je omgeving kunt inrichten als je ADHD hebt:
- Maak een rustige werkplek met weinig prikkels.
- Gebruik duidelijke routines en to-dolijsten.
- Zorg voor een overzichtelijke leefomgeving.
- Maak afspraken met je werkgever over je werktijden of taken.
Door deze aanpassingen te maken, kunnen volwassenen met ADHD beter omgaan met hun uitdagingen. Dit verbetert hun dagelijks leven.
“Aanpassingen in de leefomgeving kunnen een cruciale rol spelen in de behandeling van ADHD bij volwassenen.”
Samen beslissen over behandeling
Bij ADHD bij volwassenen is het belangrijk om samen te beslissen. Dit doen we met de behandelaar en naasten. Keuzehulpen, zoals van MIND, Akwa GGZ en Impuls & Woortblind, helpen ons hierbij.
Het proces van samen beslissen betekent dat we samen de beste zorg kiezen. Dit maakt de behandeling beter en zorgt voor meer tevredenheid.
- We bespreken de diagnose, behandelmogelijkheden, voor- en nadelen, en de gevolgen.
- We moedigen patiënten aan om hun problemen zelf te herkennen. Ze stellen persoonlijke doelen en bekijken de opties.
- We beoordelen de risico’s, voordelen en inspanningen van de behandelmogelijkheden.
- We adviseren patiënten om informatie te zoeken bij betrouwbare bronnen. Ze delen ervaringen uit en praten met patiëntenverenigingen.
- We helpen patiënten om weloverwogen beslissingen te nemen. Ze kunnen advies vragen of beslissen om later te beslissen.
- We zetten de beslissingen op in een persoonlijk behandelplan. Dit plan heeft doelen en afspraken tussen patiënt en zorgverlener.
Door samen beslissen wordt de behandeling van ADHD bij volwassenen succesvoller.
Samen beslissen over de behandeling van ADHD bij volwassenen is essentieel voor het vinden van de meest passende aanpak.
ADHD coaching voor volwassenen
Voor volwassenen met ADHD is adhd coaching erg nuttig. Het helpt ze om beter te leren omgaan met ADHD in het dagelijks leven.
De coach helpt met dingen zoals plannen, organiseren, praten en vaardigheden ontwikkelen. Je kunt deze begeleiding op je eigen tempo krijgen. Of je gaat met anderen, waar je elkaar kunt steunen.
- Trainingscentra in Delft en Amersfoort bieden het programma “Effectief met ADHD voor werk en persoonlijk”.
- Centra in Delft en Amersfoort verzorgen de “Opleiding ADHD-coach”.
- Er zijn veel ADHD-coachingcentra voor volwassenen.
- Er zijn plekken waar je carrièrebegeleiding, outplacement en reïntegratieprogramma’s kunt vinden.
Cathelijne Wildervanck, mede-oprichter van ADHD-Nederland, geboren in 1971, is gespecialiseerd in het begeleiden van volwassenen met “volle hoofden”.
ADHD-Nederland heeft ook online workshops, zoals “ADHD: Hoe haal je het uit je hoofd?”. Wildervanck schreef ook een boek met dezelfde naam. Ze bieden gratis e-books en video’s aan over ADHD en hoe je ermee omgaat.
“ADHD-coaching kan volwassenen helpen om positieve veranderingen in hun leven aan te brengen.”
Beide bij PsyQ en andere centra is groepscoaching belangrijk. Je leert er vaardigheden zoals plannen, prioriteiten stellen en je concentratie verbeteren.
Leven met ADHD als volwassene
Voor volwassenen met ADHD zijn er uitdagingen. Ze kunnen problemen hebben op het werk, in relaties en met geld. Het is belangrijk om hiermee om te gaan door goede strategieën te gebruiken.
Omgaan met uitdagingen
Volwassenen met ADHD hebben soms moeite met organiseren, concentreren, tijd beheren en impuls te beheersen. Met structuur en hulp, zoals coaching, kunnen ze deze uitdagingen overwinnen.
Lotgenotencontact
Omgaan met ADHD is makkelijker met anderen die hetzelfde ervaren. Patiëntenverenigingen zoals Impuls bieden steun en inzichten. Daar kunnen volwassenen met ADHD ervaringen delen en tips uitwisselen.
Met de juiste aanpak en ondersteuning kunnen volwassenen met ADHD hun uitdagingen aan. Zo kunnen ze een zinvol en gelukkig leven leiden.
Conclusie
ADHD bij volwassenen kan goed behandeld worden. Dit kan door verschillende therapieën, medicijnen en aanpassingen in de leefomgeving. Door samen te werken met een behandelaar en naasten, kunnen volwassenen met ADHD beter omgaan met hun symptomen.
Ongeveer 1 op de 20 kinderen in Nederland heeft ADHD. Later in het leven hebben ongeveer de helft nog steeds last van ADHD-symptomen. Bij volwassenen is ADHD ongeveer 2-3% van de bevolking.
Medicijnen zoals methylfenidaat en dexamfetamine helpen 70% van de ADHD-patiënten. Cognitieve gedragstherapie (CGT) vermindert de symptomen gemiddeld met 29%. Een combinatie van CGT en medicijnen is nog effectiever.
Therapietrouw is erg belangrijk. Onderzoek toont aan dat volwassenen gemiddeld maar 49,5 dagen trouw blijven aan hun behandeling. Door samen te werken met een behandelaar en naasten, kunnen volwassenen met ADHD hun leven verbeteren.
