Blog

ADHD is geen ziekte veroorzaakt door een virus of bacterie. Het is een complex samenspel van genetische, omgevings- en neurobiologische factoren. De symptomen, zoals aandachtsproblemen en impulsiviteit, komen door afwijkende hersenontwikkeling.

Er zijn verschillende factoren die bijdragen aan ADHD. Dit omvat erfelijke aanleg, vroege ervaringen en blootstelling aan bepaalde stoffen. Ook maatschappelijke veranderingen spelen een rol. ADHD wordt nu ook gezien als een vorm van neurodiversiteit, waarbij hersenfuncties anders werken.

Een diagnose kan helpen om te begrijpen waarom dingen anders zijn voor iemand met ADHD. Het laat zien welke ondersteuning nodig is.

Belangrijkste inzichten

• ADHD ontstaat door een complex samenspel van genetische, omgevings- en neurobiologische factoren.
• Erfelijke aanleg, vroege ervaringen en blootstelling aan bepaalde stoffen kunnen bijdragen aan het ontwikkelen van ADHD-symptomen.
• ADHD wordt ook gezien als een vorm van neurodiversiteit, waarbij hersenfuncties op een afwijkende manier verlopen.
• Een ADHD-diagnose kan helpen om beter te begrijpen hoe iemand functioneert en welke ondersteuning nodig is.
• De oorzaken van ADHD zijn divers en kunnen per persoon verschillen.

Wat is ADHD?

ADHD is een stoornis die aandachtsproblemen, impulsiviteit en hyperactiviteit omvat. Deze problemen kunnen verschillend zijn bij iedereen. Mensen met ADHD hebben vaak moeite met concentreren en nemen snel besluiten.

Definitie en symptomen van ADHD

ADHD, of Attention Deficit Hyperactivity Disorder, is een veelvoorkomende aandoening. Het wordt vaak op jonge leeftijd gediagnosticeerd. Er zijn drie subtypen:

• Het overwegend onoplettende type (ADD), waarbij aandachtsproblemen domineren.
• Het overwegend hyperactieve/impulsieve type, waarbij hyperactiviteit en impulsiviteit de hoofdkenmerken zijn.
• Het gecombineerde type, waarbij zowel aandachtsproblemen als hyperactiviteit en impulsiviteit aanwezig zijn.

De ADHD symptomen kunnen veel problemen veroorzaken. Ze kunnen je dagelijkse leven, sociale relaties en werk beïnvloeden. ADHD wordt ook gezien als een vorm van neurodiversiteit.

“ADHD is een neurobiologische ontwikkelingsstoornis die grote gevolgen kan hebben voor iemands leven, maar ook als een vorm van neurodiversiteit kan worden gezien.”

adhd oorzaak

ADHD heeft veel oorzaken. Genetische aanleg, omgevingsinvloeden en hersenprocessen spelen een rol. Door deze te begrijpen, kunnen we ADHD beter aanpakken.

Genetische factoren

ADHD komt vaak door erfelijkheid. Studies laten zien dat erfelijkheid bij ADHD 80% is. Dit is veel hoger dan bij andere psychische aandoeningen.

Eerstegraadsverwanten van ADHD-patiënten hebben een groter risico. Ze hebben 4 tot 10 keer meer kans op ADHD. Hoewel er geen specifiek ADHD-gen is, zijn er genen die bijdragen aan ADHD.

Omgevingsfactoren

Omgeving speelt ook een rol bij ADHD. Tabakgebruik of alcohol tijdens de zwangerschap kan het risico verhogen. Zuurstofgebrek bij de geboorte en ernstige prematuriteit spelen ook een rol.

Een rommelige omgeving en gebrek aan regelmaat kunnen extra beïnvloeden. Stressfactoren zoals zwangerschapsdiabetes en atopisch eczeem zijn ook belangrijk.

Hersenontwikkeling en -functies

ADHD is ook verbonden met hersenafwijkingen. Kinderen met ADHD hebben vaak een kleiner hersenvolume. Ze hebben ook minder grijze stof in hun hersenen.

De frontale kwab werkt vaak niet goed. Dit is belangrijk voor hogere hersenfuncties. Verstoringen in neurotransmitters zoals dopamine en noradrenaline spelen ook een rol.

ADHD ontstaat door genetische, omgevings- en neurobiologische factoren. Door deze te begrijpen, kunnen we ADHD beter behandelen.

Genetische factoren

ADHD heeft een sterke erfelijke component. Kinderen hebben een 5 tot 10 keer hoger risico op ADHD als een van hun ouders het heeft. Verschillende genen spelen een rol in ADHD. Ze beïnvloeden de werking van neurotransmitters zoals dopamine en noradrenaline in de hersenen.

Deze neurotransmitters zijn belangrijk voor aandacht, impulscontrole en hyperactiviteit. Bepaalde temperamenten, zoals meer prikkelbaarheid en minder zelfcontrole, hebben ook een genetische basis. Ze kunnen het risico op ADHD vergroten.

Wetenschappers hebben twaalf genetische variaties gevonden die het risico op ADHD verhogen. Het risico op ADHD is voor 75 procent erfelijk. Maar omgevingsfactoren spelen ook een grote rol.

“Ondanks genetische factoren spelen ook omgevingsfactoren een rol bij ADHD en het is vastgesteld dat verschillende vormen van ADHD bestaan, waardoor één behandeling voor allemaal niet geschikt is.”

De genetische factoren zijn belangrijk, maar de gevonden genetische variaties hebben slechts een klein effect. ADHD-wetenschappers zeggen dat duizenden genen bijdragen aan ADHD. Elk gen speelt slechts een kleine rol.

De erfelijke factor bij ADHD is groot, maar omgevingsfactoren zijn ook belangrijk. Een aanpasbare benadering is essentieel voor een goede behandeling van ADHD.

Omgevingsfactoren

ADHD komt door een mix van erfelijke en omgevingsfactoren. Opvoeding, ervaringen en de leefomgeving zijn cruciaal. Ze spelen een grote rol in het ontstaan en de ontwikkeling van ADHD.

Invloed van opvoeding, ervaringen en omgeving

Een slechte opvoeding kan ADHD-symptomen erger maken. Traumatische ervaringen, zoals misbruik, kunnen ADHD veroorzaken. Schadelijke stoffen, zoals lood, nicotine of alcohol, beïnvloeden hersenontwikkeling en verergeren ADHD-problemen.

Veranderingen in de maatschappij, zoals meer prikkels en hogere eisen, vergroten ADHD-symptomen. Deze ADHD opvoeding-gerelateerde factoren werken samen met genetische aanleg. Ze helpen ADHD te ontwikkelen.

“Een hoog geboortegewicht, roken tijdens de zwangerschap en complicaties tijdens zwangerschap en bevalling worden in verband gebracht met ADHD-symptomen bij kinderen.”

De invloed van omgevingsfactoren op ADHD is complex. Door deze factoren te begrijpen, kunnen we beter helpen. We kunnen kinderen en gezinnen ondersteunen.

Hersenontwikkeling

ADHD wordt gezien als een stoornis van de hersenen. Het gaat om de structuur en werking van bepaalde hersengebieden. Mensen met ADHD hebben kleinere hersengebieden dan anderen, vooral bij kinderen. De grootste verschillen zijn in de amygdala, hippocampus en drie delen van de basale ganglia.

De afwijkingen in ADHD hersenstructuur en ADHD hersenactiviteit veroorzaken de symptomen van ADHD. Dit omvat concentratieproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit. De ADHD neurobiologie laat zien dat de prefrontale cortex, verantwoordelijk voor aandacht en impulscontrole, minder goed ontwikkeld is bij ADHD-ers.

1. Onderzoek van het ENIGMA-ADHD consortium liet zien dat het hersenvolume bij kinderen met ADHD gemiddeld 3% kleiner is.
2. De grootste verschillen in hersenstructuur werden gevonden in de amygdala en drie delen van de basale ganglia.
3. Hoewel de verschillen in hersenvolume slechts enkele procenten bedroegen, werden ze opgemerkt vanwege de grote onderzoekspopulatie.

De afwijkingen in hersenstructuur en -functie zijn duidelijk aangetoond. Maar hoe erfelijkheid en omgeving de ADHD hersenontwikkeling beïnvloeden, is nog niet helemaal duidelijk. Meer onderzoek is nodig om dit te begrijpen.

“Het onderzoek wees uit dat medicatie symptomen onderdrukt, maar geen effect heeft op de hersenvolumes van mensen met ADHD.”

Neuropsychologische ontwikkeling

Mensen met ADHD hebben specifieke kenmerken in hun neuropsychologische ontwikkeling. Ze hebben moeite met ADHD cognitie, zoals planning en impulscontrole. Dit wordt ook wel ADHD executieve functies genoemd. Hun ADHD informatieverwerking is anders, met meer afleiding en minder concentratie.

Deze kenmerken beïnvloeden hun dagelijkse leven sterk. Ze hebben problemen op school, op werk en in sociale situaties. ADHD kan ook op latere leeftijd nog problemen veroorzaken, zelfs met aanpassingsstrategieën.

• Mensen met ADHD hebben vaak moeite met executieve functies als planning, werkgeheugen en impulscontrole.
• De informatieverwerking bij ADHD verloopt anders, met meer afleiding, verminderde concentratie en problemen met tijdsbesef.
• Deze neuropsychologische kenmerken dragen bij aan de ADHD-symptomen en beperken het dagelijks functioneren.
• ADHD kan de cognitieve en gedragsmatige ontwikkeling blijven beïnvloeden, zelfs op latere leeftijd.

“De neuropsychologische kenmerken van ADHD spelen een cruciale rol in het begrijpen en behandelen van deze stoornis.”

Maatschappelijke factoren

In onze snel veranderde ADHD maatschappij kampen veel mensen met uitdagingen. De focus op efficiëntie en productiviteit maakt ADHD-symptomen zoals onoplettendheid en hyperactiviteit erger. Digitale media en social media maken het voor mensen met ADHD nog moeilijker.

ADHD heeft een neurobiologische basis, maar maatschappelijke factoren zijn ook belangrijk. Vroeger was ‘druk’ of ‘onoplettend’ gedrag misschien minder erg. Nu valt het op. Een begripvolle ADHD samenleving kan helpen.

De invloed van de moderne wereld

• Toenemende prikkels en hogere eisen aan concentratie
• Minder ruimte voor beweging en ontspanning
• Nadruk op efficiëntie, productiviteit en geconcentreerd werken
• Toename van digitale media en social media als bron van afleidingen

ADHD heeft een neurobiologische oorzaak, maar maatschappelijke veranderingen spelen ook een grote rol. Een begripvolle ADHD samenleving kan helpen.

“Een meer inclusieve en begripvolle samenleving, die ruimte biedt voor diverse manieren van denken en leren, kan het functioneren van mensen met ADHD aanzienlijk verbeteren.”

Subgroepen binnen ADHD

Binnen de groep mensen met ADHD zijn er verschillende ADHD subtypes of ADHD profielen. Er zijn drie hoofdvormen: overwegend onoplettend, overwegend hyperactief/impulsief en gecombineerd type. Maar er zijn ook nuanceverschillen in symptomen en kenmerken.

Sommige mensen hebben vooral moeite met aandacht. Andere zijn extreem impulsief en rusteloos. Dit laat zien dat ADHD een diversieit stoornis is.

Deze ADHD varianten verschijnen anders bij kinderen dan bij volwassenen. Ook verschilt het tussen mannen en vrouwen. De invloed op het dagelijks leven varieert sterk. Een geïndividualiseerde aanpak is essentieel voor een goede behandeling.

Onderzoek laat zien dat hersenpatronen verschillen per subtype. Bij het overwegend onoplettende type, ook wel bekend als ADD, is er onderactiviteit in bepaalde hersengebieden.

“Combinatie van verschillende elementen kan in de toekomst mogelijk leiden tot het identificeren van subgroepen binnen ADHD.”

Verschillen tussen kinderen en volwassenen

De symptomen van ADHD veranderen met de leeftijd. Bij ADHD kinderen zien we vaak meer hyperactiviteit en impulsiviteit. Bij ADHD volwassenen zijn problemen met aandacht, planning en organisatie het meeste.

Kinderen met ADHD kunnen soms hun problemen beter verbergen. Dit kan later in hun leven minder duidelijk zijn. Bij volwassenen wordt ADHD soms pas later ontdekt, vaak omdat het wordt gemist als depressie of burn-out.

Vrouwen met ADHD worden vaak minder snel gezien dan mannen.

Veranderingen in ADHD-symptomen door de levensfasen heen

ADHD verandert met de leeftijd. Diagnose en behandeling moeten hierop afgestemd zijn. Meer dan de helft van de kinderen blijft op volwassen leeftijd last hebben van aandachtsproblemen.

Bijna drie procent van de volwassenen krijgt de diagnose ADHD. Dit laat zien dat ADHD een levenslang probleem kan zijn.

MRI-scans laten zien dat bij volwassenen met ADHD de hersenen anders werken. Ze hebben problemen met aandacht, emoties en impulscontrole. Bij volwassenen zijn er drie subgroepen op basis van hun cognitieve vaardigheden.

“Lang werd gedacht dat ADHD alleen bij kinderen voorkomt, maar het is nu bekend dat meer dan de helft van de kinderen de symptomen behoudt tot in de volwassenheid.”

Bij volwassenen met ADHD zien we andere vormen van aandachtsproblemen, impulsiviteit en hyperactiviteit. Ze vinden manieren om met hun hyperactiviteit om te gaan, zoals door sport of een actieve baan. De diagnose ADHD bij volwassenen kan soms pas laat komen, omdat de symptomen minder opvallen.

Geslachtsverschillen

ADHD wordt bij jongens ongeveer 2-3 keer vaker gediagnosticeerd dan bij meisjes. Dit komt door verschillende oorzaken. Deze variëren van biologische factoren tot sociaal-culturele invloeden.

Waarom ADHD vaker voorkomt bij jongens

Biologische factoren, zoals hormonen en hersenontwikkeling, zijn belangrijk. Jongens gedragen zich vaak drukker en impulsiever. Dit gedrag wordt sneller gezien als een probleem.

Meisjes met ADHD tonen vaak een meer dromerig gedrag. Dit maakt dat hun ADHD minder snel wordt opgemerkt. Dit verschil in gedrag maakt het lastig om ADHD bij meisjes te herkennen.

ADHD-symptomen bij meisjes en vrouwen worden soms verward met andere problemen. Dit leidt tot onderdiagnose. We moeten meer bewust zijn van deze verschillen. Zo kunnen we beter diagnostiek bieden voor zowel jongens als meisjes.

“De literatuur laat tegenstrijdige resultaten zien als het gaat om genderverschillen in ADHD-gedragingen en bijkomende problemen. Verder onderzoek is nodig om gender-specifieke criteria voor ADHD-diagnose en -behandeling te verduidelijken.”

Comorbiditeit

ADHD komt vaak samen met andere aandoeningen voor. Dit heet comorbiditeit. Mensen met ADHD comorbiditeit hebben vaak meer problemen. Dit kan zijn door ontwikkelingsstoornissen, leerstoornissen, angst, depressie, gedragsproblemen of verslavingen.

Deze ADHD gerelateerde aandoeningen maken het leven lastiger. Ze kunnen de ADHD-symptomen erger maken. Dit belemmert het dagelijks functioneren nog meer.

Uit onderzoek blijkt dat ADHD bijkomende problematiek vaak voorkomt. Bijna iedereen met ADHD heeft minstens één andere psychische stoornis. Veel jongeren met ADHD hebben ook gedragsproblemen.

Ongeveer een derde heeft leerproblemen en een kwart tot de helft slaapproblemen. Bij ongeveer 20 procent is er sprake van ticstoornissen. Veel jongeren met ADHD hebben ook kenmerken van autisme.

Het is belangrijk om bij ADHD altijd op comorbide aandoeningen te letten. Zo kunnen we een goede behandeling geven. Een goed begrip van deze samenhang is essentieel.

“ADHD kan een risicofactor zijn voor het ontwikkelen van andere psychische stoornissen, maar ADHD-symptomen kunnen ook voorkomen als onderdeel van andere psychische stoornissen of het eerste symptoom daarvan zijn.”

We moeten op de hoogte zijn van ADHD comorbiditeit en de gevolgen. Zo kunnen professionals de juiste zorg bieden. Door deze ADHD gerelateerde aandoeningen aan te pakken, helpen we mensen met ADHD beter.

Diagnostiek en beoordeling

De ADHD diagnose wordt gemaakt na een grondige beoordeling. Hierbij kijken ze naar verschillende criteria. Ze kijken of iemand voldoet aan de eisen voor aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit.

Deze problemen moeten al van kinds af aan zijn. Ze moeten ook problemen veroorzaken in verschillende delen van het leven, zoals thuis, op school of op werk.

Hoe wordt ADHD vastgesteld?

Daarnaast wordt er gekeken naar comorbiditeit met andere stoornissen. De beoordeling gebeurt met gestructureerde interviews, observaties en informatie van belangstellenden. Bij volwassenen kan het lastig zijn om ADHD te herkennen, omdat de symptomen minder duidelijk zijn.

Een team van experts is daarom cruciaal voor een juiste diagnose. Dit zorgt voor een snelle en juiste ADHD-diagnose.

Bij jonge mensen met ADHD-klachten is informatie uit verschillende bronnen nodig. Dit omvat observaties van ouders en leerkrachten. Ze geven een gedetailleerde beoordeling van het gedrag.

“Belangrijk voor diagnostici is kennis over ADHD-etiologie, symptoompresentatie, verwacht beloop, psychische functiegebieden en effectieve behandelmethoden.”

Het doel van het onderzoek is om te zien of iemand ADHD heeft. Ze kijken ook naar andere problemen zoals gedrags- en leerstoornissen. Het onderzoek bij de jeugdige zelf kijkt naar hoe problemen ervaren worden in het dagelijks leven.

Behandeling en begeleiding

De ADHD behandeling helpt om de symptomen te verminderen. Het maakt het dagelijks leven beter. Er zijn verschillende methoden, afhankelijk van wie het heeft en hoe ernstig het is.

Bij kinderen start men vaak met psycho-educatie. Ook krijgen ouders gedragstherapie. Pas als dat niet helpt, komt medicatie in beeld.

Voor volwassenen is er vaak een mix van medicatie en therapie. Ze krijgen ook begeleiding op werk of thuis. Het is belangrijk om zelfvertrouwen en veerkracht te vergroten.

Een op maat gemaakte therapie kan helpen. Sommige volwassenen profiteren ook van muziek- of dramatherapie. Sport of ontspanningsoefeningen kunnen ook helpen.